Hier plaatsen we  nieuwsberichten of zaken die ons interesseren.

Hertaling De Kleine Republiek.

Als je wil weten hoe Rolduc er uitzag ten tijde van de  De Kleine Republiek van Lodewijk van Deyssel, bekijk dan bovenstaand filmpje.  Lambert Gussenhoven en zijn geliefde Anne vertellen het.  Lambert, Scholten genoemd in het boek,  is de jongen waar van Deyssel verliefd op wordt.

15 november 2024  Schaatsen op Rolduc was niet zomaar schaatsen.

Er zijn filmbeelden gemaakt door Stassen van hoe het er in de winter aan toe ging op Rolduc; best koud maar mooi. Ook zijn er filmbeelden waar priesters en jongens 'sierlijk' met elkaar schaatsen op de vijver. Onlangs vond ik een notitie d.d. 13 febr 1936 die verduidelijkt wat zich daar voordeed. In het dagboek 1936 overigens vinden we:

8 Februari 1936. Sedert een paar dagen is er vorst, maar de vijvers zijn nog niet berijdbaar.

10 Februari 1936. Heden namiddag probeert men het ijs, maar de pret is nog niet van lange duur. Na een uurtje moet men het ijs verlaten, anders komen er ongelukken.

11 Februari 1936. De laatste nacht heeft het hard gevroren en nu kan men de tijd van de wandeling aan schaatsen besteden; hiervan wordt druk gebruik gemaakt en velen geven reeds blijken van groote bekwaamheid in die sport.

13 Februari 1936. Groote schaatsenwedstrijden van de Rolducsche leerlingen. Onder levendige belangstelling van leeraren en leerlingen meten de deelnemers hun krachten in hard- en schoonrijden; de uitdeeling der prijzen in natura - geschiedt de volgende namiddag.

Zie hierna het wedstrijdprogramma van 13 februari 1936 en de filmbeelden. Het schaatsen is op het einde te zien.

12 november 2024

Jo Kunnen heeft zijn nieuwsbrief 23 klaar. Het is een wederom een  interessante nieuwsbrief. Hij gaat verder in op  de bijzondere relatie tussen Janske Gorissen en het ontstaan van het Klein Seminarie Rolduc in 1946 waarover hij uitgebreid heeft geschreven in nieuwsbrief 22.  Bisschop Lemmens droeg Janske op handen zoals wel uit de foto hierna blijkt waar hij met zijn bruidje staat.  Jo refereert in de nieuwsbrief nog aan gelijkluidende argumentatie uit  het gedenkboek van het vierde Rolduc; op pagina 23 van dat boek komt Janske 7 keer voor; 7 is een heilig getal?  U kunt dat boek downloaden bij het corresponderende tabje -downloaden-. Hoe het ook moge zijn; ik ben toch blij dat Rolduc er is geweest zoals het er is geweest. Ook wordt in de nieuwsbrief aandacht besteed aan de recente Augustinus lezing die verzorgd is door Theo Bovens. Tevens is er een verhaal van  het Maria beeld bij de ingangspoort met en zonder lelie. Aan bod komen ook meerdere vormen van vrijetijdsbesteding op Rolduc; vrije tijd was best schaars. De bel tegenover de schone klok regelde het hele gebeuren. Nu is die bel stil.

 Hierna Rolduc rond 1831; het seminarie van van Bommel, die wilde overigens net als Lemmens ook een eigen seminarie hebben. Dat is geen vreemd verlangen. In dat seminarie ligt de basis van Rolduc III en IV.  Overigens, van Bommel had ook zeer veel bewondering voor een mystica; Anna Katharina Emmerick. Zij was uiteraard van een andere soort dan Janske.  

Brief nummer 23 van Jo Kunnen.

10 november 2024

Binnenkort wordt het weer kerstmis, een mooie tijd.  Als u wilt weten hoe dat vroeger gevierd werd op Rolduc lees dan eens het artikel van Coenen hierna en bekijk het gedeelte helemaal achteraan bij het tabje -mathesis-. Men vierde het met ongeveer 400 jongens in de crypte, onvoorstelbaar als men de ruimte een beetje kent. Een schets van het vieren van de kerstnacht op Rolduc in de tijd van van Deyssel door Coenders in deze pdf.    

15 oktober 2024

Op dinsdag 24 september presenteerde de Stichting Limburgse Oorkonden samen met het LGOG het derde oorkondeboek met Limburgse oorkonden van voor 1300: De oorkonden van de abdij Kloosterrade 1108-1300.

Laur Crouzen was vanuit Deventer gekomen om bij de presentatie aanwezig te zijn en heeft er zijn altijd boeiend en oorpronkelijk verslag van gemaakt.

Het begint zo:... Enkele tientallen geschiedkundigen, historici of in ieder geval hevig in de Limburgse geschiedenis geïnteresseerden, bij elkaar in de schitterende rococobibliotheek van de oude abdij Rolduc, thans hotel, congrescentrum en grootseminarie van het bisdom Roermond. De datum is dinsdag 24 september 2024. En de reden van samenkomst: het uitreiken van een boek met daarin alle oorkondes van de Middeleeuwse abdij Rolduc opgenomen, aan de burgemeester van Kerkrade, mevrouw Petra Dassen-Housen en de lancering van alle Limburgse oorkonden, afkomstig van Rolduc, St. Gerlach en Thorn op de website www.waarvanakte.eu. 

Het hele verslag van Laur kunt u hier lezen:

10 augustus 2024

Jo Kunnen heeft zijn nieuwsbrief 22 klaar. Het is een heel interessante nieuwsbrief met een schone hypothese. Hij legt daarin een bijzonder verband tussen Janske Gorissen en het ontstaan van het Klein Seminarie Rolduc in 1946.  Bisschop Lemmens droeg Janske op handen zoals wel uit de foto hierboven blijkt waar hij met het bruidje staat.  

Er is op youtube ook een lezing over Janske, o.a. verzorgd door de schrijver van het boek over het geheim van Janske, Pieter Jan Margry. 

Denk er maar eens over na en let op de argumentatie die Jo in zijn nieuwsbrief gebruikt: 

-uit meerdere bronnen zou blijken dat Janske de bisschop adviseerde op Rolduc een klein seminarie exclusief voor het bisdom Roermond op te richten....- .

Tja...het zou kunnen, maar het zou ook niet kunnen...het is moeilijk om dit hard te maken. Ik ben overigens niet zo kapot van de afbeelding op dat boek; het suggereert van alles. Wellicht is medelijden met die vrouw en haar bisschop meer op zijn plaats. Maar, tis zoals het is. 

26 juli 2024

Van Laur Crouzen is weer een interessante samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1962 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. Hij vermeldt er ook allerlei persoonlijke belevenissen bij; het was het tweede jaar dat hij op Rolduc was.

9 Mei 2024

De 21-ste nieuwsbrief van Jo Kunnen is weer uit met allerlei interessante en ook onbekende verhalen; u kunt deze lezen bij het tabje -brief69-. Onder andere aandacht voor: Terugblik op de reünie 2024 op Rolduc, de klassenontmoetingen, het orgelconcert van Tjeu Zeijen en het bezoek aan het groot-seminarie. Tevens geeft hij een verslag van  de presentatie van het boek De Kleine Republiek in een hertaling door Jan Hartmann. Catharina Scholten wordt in het zonnetje gezet en terecht. Een kort verhaal over Gijsen. Het interessante verhaal van Sjef Roex die zijn levensverhaal vertelt als KNO-arts. Jo geeft ook het laatste nieuws over Het Martin Buber. Het wordt blijkbaar vanaf 2027 gevestigd in de voormalige vroedvrouwenschool op Heerlerbaan en dat is best ver van Rolduc en heel dicht bij het Grotius college en Bernardinus college. De westvleugel van Rolduc staat leeg.  Een interessante brief zoals altijd overigens.

5 Mei  2024

Een mooi verhaal over De Kleine Republiek geschreven door Ed Leeflang vindt u hier. Het is uit het tijdschrift Tirade.

April 2024 

Miel a Campo, een Rolducien die Rolduc een warm hart toedroeg.

Al lange tijd loop ik met het idee rond je iets te laten zien van de persoon Miel a Campo die de drijvende kracht is geweest voor een viertal beelden die te zien zijn op Rolduc, ik denk dat weinigen weten dat hij daarvan de drijvende kracht is geweest. Het gaat om de volgende beelden: allereerst het beeld van portier Sjang dat je direct na doorgang van de grote poort links ziet. Dit beeld vertegenwoordigt de "knechten" van Rolduc;  vervolgens in het noord carré het beeld van Sjefke dat symbool staat voor alle studenten van Rolduc, de rolduciens; in het zuid carré de beeldengroep met de Kraai en de Küsj die de "heren" en "filosofen" vertegenwoordigen en tenslotte het beeld van Perigrina dat de zusters vertegenwoordigt. Dat waren de vier standen van Rolduc. De pilaren die samen met de kraai en de küsj de beeldengroep in het zuid carré vormen komen uit de voormalige studiezaal van klein Rolduc.  Miel is 31 maart 1996 overleden en Joop Wortelboer heeft destijds een In Memoriam gemaakt dat ik je ook hierbij doe. Joop was  voorzitter destijds van de Stichting Leve Rolduc. Er is enig filmmateriaal van Miel a Campo  tijdens een reünie en dat is best grappig fragment, maar dan moet je wel het hele filmpje afkijken.

Klik hier op het In Memoriam  van Miel a Campo door Joop Wortelboer.

14 maart 2024

Van Laur Crouzen is weer een interessante samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1961 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. Er is een mooi persoonlijk verhaal van hem waar hij zijn jeugd doorgebracht heeft in de uiteraard mooie stad Maastricht. Apart om te lezen dat zijn moeder ooit beviel in Villa Kanjel oftewel het Dr Poelsoord aan de Meersenerweg, daar ben ik ook geboren. Bijzonder is ook het sinterklaasfeest op Rolduc en het verhaal over broeder Cesarius. Een portier van Rolduc die ooit ging werken als broeder op een doveninstituut. 

5 maart 2024     Een Rolducien die een moordenaar werd.

Een notitie die Bernard Pothast maakt over rolducien en moordenaar Cesar Timmermans. Hierboven de begrafenis in Maastricht van de slachtoffers.

Wellicht denk je dat alle rolduciens brave jongetjes zijn of waren. Er is mij in ieder geval een  bekend waarbij we te maken hebben met een moordenaar; hij is niet alleen een moordenaar maar vermoordt ook nog twee andere Rolduciens en een dochter van een van hen. De moordenaar is Cesar Timmermans afkomstig uit Sittard  die op Rolduc was 1845 en de slachtoffers zijn de advocaten van Oppen uit Maastricht en een dochter. 

Het verhaal in de krant van destijds is dit:

Een verslag van het drama uit 'De Katholieke Limburger' van 11 april 1885:

Donderdag had er te Maastricht een vreeselijke moord plaats, die de geheele stad in opschudding brengt. Hieromtrent schrijft men uit die stad aan de Tijd de volgende bijzonderheden:
De dader, zekere C. t., van Heerlen, voerde sedert eenige jaren een proces met den heer mr Eug. Van Oppen, advocaat-procureur alhier. Dit proces viel ten nadeele van T. uit, die op middelen zon om zich op mr Van O. te wreken. Dezen morgen kwam hij van Heerlen naar Maastricht, begaf zich naar de griffie dier rechtbank, om eenige inlichtingen omtrent zijn procedure te vernemen, en vertrok van daar onder het uiten der woorden: „Ik zal wel weten wat ik te doen heb."

op 9 april tegen 12 uur trad hij een koffiehuis binnen, gebruikte daar een glas water met suiker, en toen tegen een uur de klerken van den heer v. O. naar huis waren, begaf hij zich naar diens bureau. Hier trof hij den zoon van mr v. Oppen aan (een jong en veelbelovend advocaat van ongeveer 22 jaren), en vroeg waar zijn vader was. Op het antwoord dat deze ongesteld was en zijn kamer moest houden, zeide T.: „Nu, dan kan ik het wel met u doen", haalde daarop een revolver te voorschijn en trof den heer v. Oppen, zoon, in den schouder.

Op het hooren van het schot snelde de heer Van Oppen, vader, naar beneden, gevolgd door zijn dochter, een jonge dame van ongeveer 20 jaar. Op het zien van den vader richtte de moordenaar het wapen tegen dezen en trof hem in de linkerzijde nabij het hart. De dochter wilde haar vader te hulp komen en hem tegen het wapen van den snoodaard beschermen, doch de moordenaar haalde nu een dolk te voorschijn, trof de dochter in den bovenarm, waar haar een ader werd afgesneden, en bracht ook nog den jeugdigen advocaat, mr Van Oppen, zoon, een diepe en gevaarlijke
wonde in den buik toe.

De vader vluchtte op straat, waar hij nog 6 of 6 dolksteken van den moordenaar in den rug ontving, en liep eindelijk het tegenover zijn woning gelegen bureau van het kadaster binnen, waar hij neerviel. Zijn dochter volgde hier haar ongelukkigen vader, en aan de hevige aandoeningen ter prooi, vergat zij haar eigen wonde, om met kinderlijke liefde hum hulp te verleenen. Hier werd de dader gearresteerd, en werden de gewonden geholpen. In allerijl werd een geestelijke geroepen, doch de heer Van Oppen gaf weldra den geest.

Het hevige bloedverlies had mejuffrouw Van Oppen in zwijm doen vallen, en haar toestand verergerde in weinig oogenblikken dermate, dat haar de laatste HH. Sacramenten in allerijl werden toegediend, en zij weldra haar vader in de eeuwigheid volgde.

De jeugdige advocaat Van Oppen was inmiddels naar de nabijgelegen woning van den heer dokter Jos. Nijst gevlucht, waar hij liefderijk opgenomen en zijn wonden verbonden werden; doch zijn toestand is van dien aard, dat hij niet naar de ouderlijke woning kan worden vervoerd. Indien hij van hevige koortsen bevrijd blijft, hoopt men hem in het leven te behouden. Hij stierf ondanks de goede verzorging één dag na de begrafenis van de overige familieleden op 14 april 1885.

De moordenaar heeft zelf een wonde aan den hals bekomen; men vermoedt dat hij die zich-zelven met den dolk heeft toegebracht, doch zijn toestand boezemt geen gevaar in. Bij het eerste, voor den rechter van instructie ondergane verhoor moet hij met veel bedaardheid en koelbloedigheid op de hem gerichte vragen hebben geantwoord. De moordenaar werd terplaatse opgepakt en werd later door de rechtbank veroordeeld tot levenslang, maar levenslang werd twee jaar omdat hij in de gevangenis overleed in november 1887 aan longkanker.

18 februari 2024  precies 30 jaar geleden werd Stassen geïnterviewd.

Het is vandaag precies 30 jaar geleden dat er een interview opgenomen werd met Jos Stassen. Het interview is hierbij gevoegd en zeker de moeite waard om eens af te luisteren; in het begin even geduld, de kwaliteit verbetert snel. Het was wel bekend dat pastoor Victor Roebroeck uit Schimmert een belangrijke rol heeft gespeeld in het leven van Stassen. Maar Stassen heeft voor  hem een indrukwekkend gedicht met titel --Aan een priester--geschreven, dat ik je hierbij doe en tevens een foto van pastoor Roebroeck. De foto komt uit een gedenkboek van het seminarie van de Montfortanen aldaar. Het is geen toeval dat Roebroeck en Stassen vlak bij elkaar begraven zijn op het   kerkhof van Schimmert.

Pastoor Roebroeck van Schimmert
Het gedicht voor Roebroeck van Stassen; het komt uit een schrift met nog meer gedichten.	Het interview van 18 februari 1994.
Voor , het graf van Stassen ontworpen door zijn vriend architect Mertens uit Hoensbroek, inmiddels ook overleden. En achter dit graf het graf van pastoor Roebroeck.

11 februari 2024

Wat Rolduc met je doet als je er te lang blijft rondhangen? Ik denk dat veel Rolduciens hem of haar kennen. Waar hij of zij gebleven is weet ik niet. In de crypte? 

Hierbij ook prachtig onderwijsmateriaal dat ooit op Rolduc gebruikt is bij de lessen natuurlijke historie en fysica.Ik heb ooit wel eens resten van dit materiaal gezien. Ik weet dat toen de HBS werd gesticht rond 1872 dat er dergelijk materiaal uit Engeland is gekocht. Zie Pothast.

Links staat hij of zij weer....	Rechts staat hij of zij weer....

11 februari 2024

De 20-ste nieuwsbrief van Jo Kunnen is weer uit met allerlei interessante en ook onbekende verhalen; u kunt deze lezen bij het tabje -brief69-. Onder andere aandacht voor: de mogelijke terugkeer van middelbaar onderwijs in Kerkrade; Ovidius en Wintertijd met toch wel een gedurfde actie van Pierre Urlings [er zijn wel meer van dit soort streken bekend van oud Rolduciens, altijd spannend]; het verhaal van de roeping van Tjeu Rietjens die hormonaal verstoord werd; over de Reünie in april; een artikel over Voetbal en nog eens voetbal en over de speurtocht van Wim Boonen.

Jo heeft het in zijn nieuwsbrief er over, dat er op Rolduc veel gevoetbald werd. In het jaarboek van 1931 staat een  artikel waarin staat hoe voetbal op Rolduc gekomen is. Voor circa 1888 was het er helemaal niet en vind je andere sporten terug die je ook terugvindt in het boek de Kleine Republiek bijvoorbeeld.  Wat blijkt is dat voetbal meegekomen is naar Rolduc door drie Rolducse leerlingen die uit Engeland kwamen, te weten Smelter Young uit Mansfeld op Rolduc 1887-1888, Eduard  Fattorini uit Bradford op Rolduc van 1888-1890 en Balthazar Porri uit Shipton op Rolduc van 1888-1889. Lees maar het artikel hierna. Er werd op Rolduc ook heel veel gebiljard; ik heb ontdekt dat er zelfs in de abdij gebiljard werd. Ik kom er wel op terug, eerst voetballen.

December 2023

Binnenkort wordt het weer kerstmis, een mooie tijd.  Als u wilt weten hoe dat vroeger gevierd werd op Rolduc lees dan eens het artikel van Coenen hierna en bekijk het gedeelte achteraan bij het tabje -mathesis-. Men vierde het met ongeveer 400 jongens in de crypte, onvoorstelbaar als men de ruimte een beetje kent. Een schets van het vieren van de kerstnacht op Rolduc in de tijd van van Deyssel door Coenders in deze pdf.

December 2023

Hier het prachtige drieluik dat ooit van directeur Corten was en  dat nu in de bisschopszaal hangt. Het rechter paneel heeft met kerstmis te maken uiteraard. Het linker is de annunciatie.  Het midden paneel is toch vreemd en past er sowieso qua tijdsvolgorde niet tussen. Duidelijk is dat het linker en rechter paneel van dezelfde hand zijn; let maar op het gezicht van Maria en de engel. Het midden paneel lijkt gemaakt door iemand anders; het is in reliëf, de andere twee niet en de gezichten in het midden paneel verschillen van de buitenste.  

12 november 2023
De 19-de nieuwsbrief van Jo Kunnen is weer uit met allerlei interessante en ook onbekende verhalen; u kunt deze lezen bij tabje -brief69-;
de inhoud: de komende verkiezingen; komt er een algemene reünie 2024?; het levensverhaal van Wim Wolters; over het glas in lood raam met het spinwonder in de crypte;  een samenvatting van de Augustinuslezing 2023; over het Presidentsfeest en de Jour des Jeux en over de dagorde 1966-1967.  

De Augustinus lezing is anders georganiseerd dan voorheen en het aantal toehoorders was minder: je moet nu vooraf 15 euro betalen om te komen en het onderwerp is niet meer algemeen maatschappelijk relevant. Financieel waait er duidelijk een andere wind op Rolduc. Voorheen was er een vrije gave en dat is organisatorisch veel beter. Er is nu ook geen restitutieprocedure voor het geval dat je je wel ingeschreven en betaald hebt maar door omstandigheden toch niet kunt komen.  Het is aan de wijsheid van de organisatoren om een zodanige modus te vinden dat de Augustinuslezing toch weer aantrekkelijk wordt.

Wat de reünie betreft is het natuurlijk zo dat de reünisten ouder en ouder worden; vandaar dat men de periode tussen de reünies korter wil maken. We laten ons verrassen.  Hierna foto's van de in 2022 t gehouden reünie.

1 november 2023

Van Laur Crouzen is weer een samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1960 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. Blijkbaar was er een nieuwigheid in het contact tussen ouders en het instituut. Naar goed-katholieke traditie zijn de leraren, hier weer ‘heren’ genoemd op huisbezoek geweest in de kerstvakantie om rapporten toe te lichten en goede raad te verstrekken in gesprekken met ouders en leerlingen en ook om de thuisomgeving van een kostschooljongen te bekijken. Ook tijdens de paasvakantie gebeurde het.

Er draaide in dat jaar de volgende film

1 september 2023
Van Laur Crouzen is weer een samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1959 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. Jochems wordt de nieuwe president en een reislustige telg uit de familie Regout toont een film op Rolduc. Het betreft Theo Regout.

10 augustus 2023

De 18-de nieuwsbrief van Jo Kunnen is weer uit met allerlei interessante en ook onbekende verhalen; u kunt deze lezen bij tabje -brief69-; 

de inhoud:

 Een In Memoriam over Heinz Recker
Het levensverhaal van Piet Huijbers, die van zijn passie zijn beroep heeft gemaakt
Een artikel over de grote variëteit aan culturele activiteiten, welke wij in onze tijd op Rolduc hebben mogen ervaren
Een verhaal over de missievereniging of anders gezegd de missieklas
Allerlei actueel nieuws
en tenslotte Een oproep aan jullie allen.

Ook is er aandacht voor een nieuwe uitgave van het boek De Kleine Republiek; er zijn meerdere versies van herdrukken, o.a. deze: de voorkant bevat een selectie uit de foto rechts, die is uit oktober 1897 gemaakt door Jules David. Ik heb een eerste druk van  De Kleine Republiek  die ooit geweest is van Jos Stassen.

27 juli 2023

Hoe meer zielen hoe meer vreugd.

Zelden zie je op een grafsteen een ziel afgebeeld. Er kunnen allerlei ornamenten zijn en beelden zoals engelen die toegevoegd zijn aan een grafmonument, maar een ziel is uitzonderlijk. Op het kerkhof van Rolduc is de grafsteen van directeur Everts links bij binnenkomst in de muur ingemetseld. Als je op die steen rechtsboven in de hoek kijkt dan zie je daar handen van een engel die de ziel van Everts naar de hemel leiden. Welnu, op het mooie oude kerkhof van Roermond is er ook minstens een. Het betreft het monument van de familie Cuypers. Er is daar een grafsteen van Rosalie van de Vin , de eerste vrouw van Pierre Cuypers. Op haar grafsteen is rechts in de hoek ook een ziel afgebeeld, best apart. Door deskundige van dat kerkhof wordt nog nader gezocht of er nog meer zielen te vinden zijn op grafstenen. Zodra ik meer weet, meld ik dat wel. Hoe meer zielen hoe meer vreugd , nietwaar.  De grafsteen voor Everts is, net zoals de grafsteen voor Rosalie van de Vin, ontworpen door Pierre Cuypers; die van Everts in 1900. De grafsteen is geplaatst september 1902. Everts en Cuypers waren goede vrienden. Het idee van de grafsteen van Everts lijkt ontleend te zijn aan de dekplaat van het graf van Rosalie van de Vin in Roermond, de eerste echtgenote van Cuypers. Beide grafstenen zijn in reliëf en dragen een ziel. Een interessant boek over - de Ziel- is een boek van Hoystad; het is uitverkocht maar een Duitse versie is makkelijk te bekomen: Die Seele...

De grafsteen van Everts op kerkhof Rolduc met rechtsboven afbeekding van de ziel.	Het familiegraf van de familie Cuypers  op het oude kerkhof van Roermond; waar voren de bloemen liggen daar rust Rosalie van de Vin.  Foto hierboven en hiernaast is van Sander van Daal.	De grafsteen van Rosalie van de Vin met ook een afbeelding van een ziel die ter hemel gedragen wordt. Tegenover dit graf is het graf van Octavie Schreurs de moeder van Henri Colen; over Henri Colen hierna.

Rosalie van de Vin.

18 juli 2023

Van Laur Crouzen is weer een samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1958 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. De Aziatische griep heerst en de helft van de leerlingen, priesters en zusters is ziek. Ontwrichtend. Mgr. A. Hanssen en Mgr. Fr. Feron overlijden.

14 juli 2023

De gordijnen die je hier ziet links en rechts naast het altaar zijn geschonken op maandag 8 september 1902 door de moeder van Henri Colen die haar enig kind op 25 maart op Rolduc verliest. Ga wellicht eens naar zijn graf op het kerkhof van Rolduc als je er bent; hij ligt naast leerling Boost. Op de -home- pagina staat ook nog van alles onder andere een beeld van Henri en van zijn moeder Octavie.  De tekst op de gordijnen is:

 IN MEMORIAM HENRICI COLEN DILECTISSIMI FILII + XXV MARTII MDCCCCII PIA MATER DEDIT

Henri Colen, 11 jaar bij zijn eerste Heilige Communie 26 april 1899 te Den Haag.

22 juni 2023
Van Laur Crouzen is weer een samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1957 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. Het gaat o.a. over Pausdagen en Pausmissen.

Laur heeft ook het filmpje over de Sedes Sapientiae [hierna] , bekeken en deelt ons zijn gedachten die teruggaan naar zijn jeugd, mee. 

Bipvoorons
Bij het zien van deze film zat ik een enkel moment op Maria’s Sedes Sapientiae, Zetel van Wijsheid en keek terug op mijn vroegste jeugd in de Spiegel van Gerechtigheid en ik voelde dat ik op mijn knietjes zat.  Met vijf kinderen waren wij thuis in Maastricht, drie jongens en twee meisjes in de jaren vijftig en pas in september 1960 kwam nummer zes, mijn jongste broer Paul, net in de maand dat ik naar Rolduc vertrok voor het eerst.

Het zal mijn moeders verborgen droefheid over het laten vertrekken van haar kleinste en overgevoeligste telg hebben afgezwakt.  Die zorg voor een nieuwe "larf" of opze Mestreechs "wörrem".  Ik zag al die titels en aansprekingen van Maria in deze film voorbijkomen en voelde me weer het kleine lagere-school-bengeltje, dat samen met zijn vier broertjes en zusjes elke oktober- én meimaand tot de heilige Maria moest bidden. Onze vader, Sjeng Crouzen, stond erop dat we minstens vier avonden in de week gezamenlijk een rozenhoedje van vijftig Weesgegroeten en een half dozijn Onzevaders achter elkaar baden. Op de knietjes op de harde kokosmat in de woonkamer en leunend (gelukkig) over de zitting van een eetkamerstoel heen. Met als afsluiting uiteraard de litanie van de heilige maagd Maria.

Met de eenentwintigste aanroeping van Maria begint het feest der zoete herinnering: Spiegel van gerechtigheid, bid voor ons, Zetel van Wijsheid bid voor ons, Oorzaak van onze blijdschap bvo, Geestelijk vat bvo, Eerwaardig vat bvo, Heerlijk vat van godsvrucht bvo, Mystieke roos bvo, Toren van David bvo, Ivoren toren bvo, Gouden huis bvo, Ark van het verbond bvo, Deur van den hemel bvo, Morgenster bvo; dan volgden in die tijd de kreten: Heil van de zieken, Toevlucht van de zondaars, Troosteres van de bedroefden, Hulp van de Christenen en met Koningin van de engelen begon dan de eindsprint van de litanie met twaalf keer de Koninginnentitel (van de aartsvaders, de profeten, de apostelen enz.) en ‘Koningin van de vrede’ was de laatste aanroeping. Als toetje bad Sjeng mijn vader, dan nog het larmoyante gebed aan de Sterre der Zee, waarvan de tekst te vinden in de bekende kapel, de ingang van de basiliek op "de plein" in hartje Maastricht. Al deze teksten en verzuchtingen deed mijn vader helemaal uit zijn hoofd. Hij had als kind bij zijn vader/ mijn opa, Lam Crouzen, gestorven op Paaszaterdag 1944 (8 april, geloof ik) aan keelkanker, hetzelfde ritueel jaar na jaar meegemaakt.

Lam was een vader van zestien kinderen, die elke avond, als hij van kantoor kwam als de eerste arbeidsinspecteur voor heel Maastricht, in zijn eentje in een aparte kamer zijn avondeten kreeg opgediend door zijn vrouw. Best wel een huistiran ook, behoorlijk streng, maar altijd in ere gehouden door de familie.

Die afbeeldingen en titels van Maria, te vinden op kerkmuren, komen overeen met een deel van de aanroepingen uit de Maria-litanie, al is het natuurlijk moeilijk te achterhalen in welk jaar die litanie is ingevoerd en of de titels toen al bestonden.
Natuurlijk vonden wij, als kinderen, deze rozenhoedjes helemaal niet leuk en probeerden er toch een lolletje van te maken door telkens bipvoorons of zelfs bipsvoorons te zeggen.
Laur Crouzen

8 juni  2023

Onlangs kwam ik er achter wie de schilder was van het gordijn van  het altaar de Sedes Sapientiae in het noord transept. We laten Matthias Goebbels  aan het woord. Hij heeft er best veel interessants over te vertellen.

29 mei 2023

De Kruisweg uit de tijd van De Kleine Republiek.

Zoals je wel weet is Matthias Goebbels de schilder van de kerk. Maar hij heeft ook een kruisweg geschilderd vanaf 1900 die rond 1926 is weggehakt en vervangen door de huidige in reliëf. Nu is er voor die van Goebbels ook een geweest en dat is eigenlijk de kruisweg zoals die bestaan heeft ten tijde van De Kleine Republiek.

 Deze bestaat nog en is wonder boven wonder ook nog in prima staat. Het is te danken aan pastoor Louis Eygelshoven [1859 - 1934] uit Schin op Geul die in 1928 uit eigen beurs de kruisweg heeft gekocht van Rolduc. Louis was op Rolduc van 1877 - 1879 en dat is in de tijd van de Kleine Republiek en ook precies in de periode dat deze kruisweg destijds klaar kwam op Rolduc. Dus Louis kende die kruisweg door en door. Over dit terugvinden gaat dit filmpje. Links beneden alvast een voorproefje van de kruisweg uit de tijd van Lodewijk van Deyssel en daarnaast een principe van Fra Angelico dat Goebbels toepaste bij een van zijn staties.  Kijk maar eens naar het filmpje en ga daarna zeker ooit naar Schin op Geul. 

Onlangs ontving ik tot mijn vreugde van Anton Laeven uit Schin op Geul een foto van  statie 10 uit zijn kerk; deze is op de foto van 1888 [van Rijks Cultureel Erfgoed] te zien  op Rolduc. --Jezus wordt van zijne kleederen ontbloot-

26 mei 2023

Vandaag toegevoegd de twee diapresentaties van Lei Crombach voorzien van muziek op youtube. Mooi om naar te kijken en luisteren.

25 mei 2023

Over de schilderingen in de kerk, een selectie.

Er is een filmpje waar ik via Matthias Goebbels wat vertelt over de schilderingen in de kerk van Rolduc. Daar is best veel over te vertellen. Ik moest een selectie maken. Ook vertelt Goebbels  over zijn verdwenen kruisweg. Via enige oude foto's is er toch wel een beeld van te krijgen.

10 mei 2023

De 17-de nieuwsbrief van Jo Kunnen is uit en is inclusief enige  toevoegingen over het onderwijs in de klassieke talen op Rolduc, te vinden op het tabje -brief69- In de brief is er het bericht dat Ger Brunenberg op 15 maart 2023 op 92-jarige leeftijd is overleden. Aan Ger Brunenberg en ook Lei Crombach danken we onder meer dat alle jaarboeken gedigitaliseerd beschikbaar zijn. Ger was eigenlijk de hoeder van het foto archief en heeft altijd voor foto's gezorgd tijdens de reünies maar ook voor allerlei publicaties. Ger is naast leraar op Rolduc ook leraar geweest op het Henric van Veldeke college in Maastricht; daar was hij overigens niet over te spreken. Het zal wel zijn redenen hebben, ik heb daar ook op gezeten en zo kwam het onderwerp vaker ter sprake. Hij was natuurlijk ook bekend en voor sommigen berucht als diegene die op het einde van de  Augustinus lezing altijd een zeer gewichtige vraag moest stellen; we zullen die vraag en hem natuurlijk zeker missen.  Hier Ger ten voeten uit in het foto archief in de hoeve kloosterrade. Hier leefde hij in een verleden dat hem zo dierbaar was. Maar hij is daarin niet alleen.

9 mei 2023

Er is een video gemaakt met wat gegevens over het monument van Ailbertus op het voorplein.  Het gezicht van de sprekende persoon is afgeleid van Ailbertus zelf zoals hij op het monument is afgebeeld. Op het monument staat een Latijnse tekst aan de rechterkant van Ailbertus die bedacht is door directeur Corten. Uit die tekst volgt dat volgens Corten de houten kapel die Ailbertus bouwde klaar was voor 11 juli 1104. Daar mag u eens over piekeren hoe dat zit. Het is een vrij sterke bewering die Corten daar doet; Ailbertus zou dan die houten kapel in circa 6 maanden hebben gebouwd. Corten heeft een gedenkschrift uitgegeven in 1904, dat doe ik u in pdf hierbij. Op pagina 43 daar staat een beschrijving van het monument en daarmee kunt u de puzzel oplossen.

5 mei 2023

Roken: Het is verbazingwekkend om in de jaarboeken te lezen hoeveel er gerookt werd op Rolduc en niet alleen door de leraren. Vaak werd er met veel applaus verlof gegeven aan de leerlingen om te roken, op de cour of in het bosquet. Maar er was ook een apart rookzaaltje. Dat gebouwtje was gelegen aan de zuidkant van de cour met ernaast de schietbaan. Het heeft bestaan van oktober 1903 tot  juni 1923. Naderhand was er ook intern een rookzaaltje. Men leze erover in het RJB1923 bij 19 juni:

 --De laatste der 21 boomen aan den zuidkant der cour ligt terneer. Nu zal men met de rookzaal beginnen. Sinds eenige dagen is dat eerbiedwaardig bouwwerk ontruimd en wordt den rooklustigen hoogste klassers een onderkomen verschaft in de
speelzaal. Wat een historie neemt het oude rookzaaltje mee! Wat een kapitaal is daar sinds 1904, toen 't gebouwd werd, in rook opgegaan, hoeveel kaarten zijn er gelegd, hoeveel leesboeken verslonden, en hoeveel studieboeken geopend en weer gesloten, omdat je er toch niet kon studeeren van 't rumoer!---

Hier enige foto's waar het gebouwtje op te zien is en ook van de afbraak. Op de eerste twee foto's uit 1897 in de rechterkolom bestaat het gebouwtje nog niet. Op de foto linksboven is het aanwezig, die foto is uit 1906 en gemaakt door de Parijse fotograaf Davids. Als je goed kijkt zie je links ervan de schietbaan. Die schietbaan zie je rechts beneden in de hoek. Helemaal achteraan zie je nog het hekwerk van de ijzeren weg.  Links, tweede rij zie je de afbraak rond 1923. Als je  goed kijkt zie je daar ook twee foto's van de afbraak / opbouw van de economiegebouwen achter de huidige aula minor, je ziet in de verte de watertoren en  op de andere foto de hoofdingangspoort van de hoeve Kloosterrade. De foto met de vier  jongens is zeer waarschijnlijk genomen in het rookzaaltje. Links beneden zie je het rookzaaltje vanaf de cour van klein rolduc. Beneden de middenfoto laat helemaal achteraan nog een klein beetje zien van het rookzaaltje. 

4 mei 2023

Er bestaat een boekje geheten -Choix de Chansons- uitgegeven door Bernard Pothast rond 1878  voor de studenten . Het bestaat uit Franse, Duitse en Nederlandse liedjes. Ik heb er enige uitgelicht. Belangrijk is het Duitse liedje -Guter Mond- etc...in het Hellebrekers Manuscript is dat het eerste liedje en als je dan -maan- vervangt door Henri Hellebrekers dan begrijp je hoe Pothast zich voelt als zijn lievelingsleerling afgestudeerd is en Rolduc voor altijd verlaat. Ik heb het lied uit dat manuscript bijgevoegd op de onderste rij. Ook staat er in het boekje het Limburgs Volkslied dat geschreven is door directeur Everts en op muziek gezet is door Pothast.  

1 mei 2023
Van Laur Crouzen is weer een samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1956 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje. In het artikel komt ook ter sprake een grafkelder in het zuidtranssept, deze is afgebroken 16 april 1892. Het was eigenlijk geen kelder maar een grote doos. Ik denk dat we blij mogen zijn dat het verwijderd is, want de kerk ziet nu zeker mooier uit. Lodewijk van Deyssel zal het gevaarte wel gezien hebben. Ik weet niet of hij erover schijft in de Kleine Republiek. Ferdinand Sassen heeft er een artikel over geschreven en ik heb het in 2014 ook eens onderzocht. Hierna de twee artikeltjes. Ferdinand Sassen overigens is de mede initiatiefnemer tot het uitgeven van het jaarboek. Vlakbij het kapelletje van Johan van  Weede is voor hem een gedenksteen in de muur; ik meen dat hij daar ook begraven is.

29 april 2023

Hier zie je twee foto's van de begrafenis van Andre Muskens. Je kunt over hem meer lezen in het jaarboek 1943; het is geschreven door A. Deumens. Het is een erg triest verhaal. Maar, je moet eens goed kijken naar de foto rechts en dan zie je dat er voor de kruisen achter het kistje perkjes waren zodat je een afstand moest bewaren tot de kruisen. Tegenwoordig zijn die perkjes weg en dan loop je als het ware over het lichaam van de overledene en dat vind ik maar niks. Vaak  zijn er zoals hier op foto's leuke details te zien. Voor Muskens staat er nu een stenen kruis met zijn naam. Al eens nagedacht waar de fotograaf  zit?

28 april 2023

Er zijn twee mooie foto's van de schilderingen van de kerk gemaakt door kanunnik Goebels zoals men ze ziet vanaf het oksaal. Meestal moet je je nek breken om dat te zien. De foto's komen van de site kerkfotografie. Als je meer wil weten over die schilderingen bekijk dan het boek Rolduc in Woord en Beeld; daar staan ze beschreven.

20 april 2023

Het is bekend via Pothast dat het Maria beeld uit de kerk van Rolduc gemaakt is naar een voorbeeld uit Vaals. Welnu, voor het huidige van de Valk hotel staat eenzelfde beeld. Voorheen was daar het dames pensionaat Blumenthal. Het beeld is volgens de heemkunde vereniging uit Vaals, daar geplaatst 15 augustus 1849 en zou gemaakt zijn door Joh. Josef Hoffmann uit Aken. De beeldhouwer was gereformeerd.  De gelijkenis is in ieder geval treffend.

2 april 2023

Tussen 1795 en 1830 circa was Rolduc onbewoond en aan zijn lot overgelaten. Zie in dit filmpje hierna eens wat je je daarbij moet voorstellen.

15 maart 2023

Op de digitale markt stonden een aantal mooie kaarten; een getuigenis van het begin van de oorlog en de kosten van de kostschool rond 1925. Vergelijk ook met jaarboek 1940.

7 maart 2023

Van Laur Crouzen is weer een samenvatting van de kroniek uit het jaarboek 1955 verschenen. Zie het overeenkomstig tabje.

12 februari 2023

De 16-de nieuwsbrief is uit en te vinden op het tabje -brief69-

Deze nieuwsbrief bevat onder meer
Een In Memoriam van Hub Lemeer
Een artikel over schaatsplezier op de vijvers van Rolduc
Pauselijk Nieuws
Het levensverhaal van Guido Amkreutz, op Rolduc van 1964 tot 1970
De klassenfoto van 5 Gymnasium alpha uit 1969
Ons schoolreisje in 1967 naar Luik
Een foto van Het Tunneke, en
verder nog wat ander nieuws over Rolduc.
Veel leesplezier!
Met vriendelijke groet,
Jo Kunnen

4 februari  2023

Op youtube staat een mooi filmpje waar Jan Hartman zijn visie geeft op de kostschool Rolduc; e.e.a is ten tijde van het aanbieden van het boek over Jos Stassen tijdens een reünie.

19 januari 2023

Twee nieuwsbrieven zijn toegevoegd bij het tabje -brief69- aan de collectie nieuwsbrieven verzorgd door Jo Kunnen: het betreft brief 14 en 15. In brief een 14  bijdrage van Twan Geurts over de zusters van Rolduc en van de hand van Jo Kunnen een verslag van de Augustinuslezing 2022. In brief 15 een artikel van Jo Kunnen over de ziekenzusters op Rolduc en over Johan van Weede (1857 - 1870). Tevens een stukje over het diamanten echtpaar Silvius - Janssen, voormalig docenten klassieke talen op Rolduc.

Silvius en zijn echtgenote	Silvius met buks.
Silvius als hertog Orsino in het toneelspel Driekoningenavond van Shakespeare ; zie het jaarboek 1964 voor meer informatie.	Links Viola [Tiny Ploum] en rechts Toon van Oeffelt als zeekapitein. rechtsachter Jac Jochems en linksachter  Hub Stroek als matrozen.
Vooraan Silvius en Frits Roumen; achter van links naar rechts Sjef Mols, Rene Korthout, Wim Clout en Jan Somers.	het hele gezelschap met Lenders links.

30 december 2022

Bij het tabje -mathesis- heb ik een nieuw bewijs toegevoegd van de hoofdstelling van de Galois-theorie. Evariste Galois stierf 31 mei 1832 in Parijs nog geen 21 jaar oud. Van Bommel vestigde een paar maanden ervoor het Luiks seminarie  op Rolduc.    

21 december 2022

Van Laur Crouzen zijn weer samenvattingen van de kronieken uit de jaarboeken verschenen. In dit geval van de jaren 1950, 1951, 1952, 1953 en 1954. Hij doet het nu per jaar. Zie het overeenkomstig tabje. 

27 juni 2022

Hier nog een mooie foto met Hubert Stessen; staat in een fotoboek van Heerlen van dorp tot stad.

30 mei 2022

Er is een groep rolduciens die via een nieuwsbrief allerlei zaken uitwisselen. Het is een initiatief van Jo Kunnen. Tot nu toe zijn 13 nieuwsbrieven verschenen. Je kunt ze onder het kopje -brief- lezen. Indien je ook in aanmerking wilt komen voor deze nieuwsbrief dan kun je dat bij Jo melden.

25 mei 2022

Vandaag een filmpje toegevoegd waarin Bernard Pothast vertelt over het corset van de crypte en kerk rond 1964-1965.

Hier het filmpje over de ingrijpende restauratie in 1976 waarbij klein-rolduc opnieuw opgebouwd werd.

5 mei 2022

Toegevoegd bij downloaden is het boekje Rolduc Voorheen en Thans uitgegeven in 1893 bij het vijftigjarig bestaan van de kostschool door Corten.

1 mei 2022

Toegevoegd om te downloaden, is het vrij zeldzame Gedenkschrift uit 1904. Als je over dit boek meer wil weten en over de festiviteiten rond het achtste eeuwfeest kijk dan in het jaarboek van het LGOG uit 2004: Facetten van 900 jaar Kloosterrade - Rolduc. Toegewijd aan God. Het eerste artikel van Mathieu Schlijper gaat erover. 

6 april 2022

Laur Crouzen heeft de kronieken van het jaar 1945 - 1949 samengevat en er zoals gebruikelijk bijdragen aan toegevoegd: o.a. van landelijke kostschool naar Limburgs Seminarie, Walram en de afstamming van het koningshuis en over broeder Cesarius , een Rolducse portier die zich inzet voor doofstomme kinderen.  Zie ook bij tabje - Crouzen-.

In de Tijd van 4-2-67 is een artikel te vinden van Ferdinand Sassen waarin hij zijn mening geeft over de overgang van Rolduc III naar Rolduc IV en van Rolduc IV naar Rolduc V [derde en vierde kolom]. De mening komt grotendeels overeen met die van Laur Crouzen. 

4 april 2022

Over de bomen van Juliana uit 1909 en van Beatrix uit 1938 op het voorplein van Rolduc.

22 maart 2022

Bij het tabje -Rolduc IV- kunt u meer lezen over deze bijzondere man: Hubert Stessen, gymnastiek leraar op Rolduc, wereldkampioen en autodidact botanicus.  Wim Boonen wil hem nog eens onder de aandacht brengen. En terecht.

Stessen in de botanische tuin op een ansichtkaart.

15 maart 2022

Binnenkort verschijnt er een boek over Henri Poels, voor informatie zie hier.  In het boek over Poels uit 1955 van J. Colsen is een heel hoofdstuk te vinden dat gaat over de jaren 1880 - 1888 dat Henri op Rolduc verbleef. Er staat o.a. in dat hij steeds in dezelfde klas heeft gezeten als Joseph Jongen, de latere pastoor - deken van Echt die ook informatie over Poels heeft verstrekt aan Colsen. Het aardige van zo'n boek uit 1955 is dat de auteur nog heeft kunnen praten met personen die Poels ook in zijn jeugd gekend hebben.  Onlangs is er bij het SHCL een foto gevonden waar Jan Toorop met o.a. Henri Poels, Lucas Roselaers, Anthony Nolet en Mieke Janssen op staan als ze een bezoek brengen in 1915 aan de mijn Wilhelmina. Henri Poels heeft op Rolduc gezeten in de periode 1880 - 1888. Er is een heel schoolalbum in de winter van 1882 op Rolduc gemaakt door de Parijse fotograaf Jules David waar Henri Poels, Anthony Nolet en Joseph Jongen op staan; tevens staat er Wimmers op, de latere pastoor deken van Heerlen. Het is overigens niet makkelijk om leerlingen te identificeren op klassenfoto's maar we hebben een beetje geluk omdat er met potlood door iemand [?]  4 namen zijn bijgeschreven. Welnu hierna de foto's met tekst.

Eerste rij helemaal links: Toon Nolet; achter hem de armen gevouwen Henri Poels [let op hoe hij zijn armen vouwt, net als op de zeer bekende foto hierboven]; middelste rij vierde van links Joseph Jongen later pastoor deken te Echt en de priester is Wimmers later pastoor - deken te Heerlen. Let vooral op de potlood notities onder de foto, van wie is nog niet bekend. Ik ben ervan overtuigd dat het inderdaad gaat om Henri Poels rond oktober 1882. Van Nolet bestaat nog een jeugdfoto, zie hierna. Van Jongen een foto als hij heel oud is, maar wellicht krijgen we nog jeugdfoto's.

In het midden [wijnhandelaar] Anthony Nolet [Rolduc 1879-1887] , 2-de links Henri Poels [Rolduc 1880-1888] , helemaal rechts Lucas Roselaers [pastoor in mijn dorp Hoensbroek, op Rolduc 1872-1880] ; tussen Nolet en Poels,  Jan Toorop; de vrouw is Mieke Janssen dichteres o.a.;zij heeft veel over Toorop geschreven. De de tweede man van rechts is de mijningenieur Edward Wintgens en uiterst links staat de directeur van de staatsmijnen Johan Bunge.

Henri Poels october 1882.

Joseph Jongen duidelijk op oudere leeftijd met sigaar [foto van Heemkunde Echt]	Jeugdfoto van Anthony Nolet.

15 januari 2022

Van 1881 tot 1926 is de verlichting op Rolduc geproduceerd uit het gas van de eigen gasfabriek. Pothast vermeldt dat op 8 september 1881 voor de eerste keer het gas aangestoken wordt.

Ik heb me nooit gerealiseerd dat de beleving van Rolduc anders is naarmate de verlichting van het gebouw anders is, probeer dat zelf maar eens te ervaren aan de hand van gaslicht-impressies hierna. 

In de tijd van van Deyssel verlicht men het gebouw met olie of petroleum lampen; van 1881 tot circa 1926 met gaslicht en daarna elektrisch. Het aansteken van de gasverlichting is uiteraard heel anders dan van de elektrische verlichting. Om u enig idee te geven wat gaslicht betekent voor de beleving van een ruimte laat ik hier enige filmpjes zien die gasverlichting tonen. Het is vrij makkelijk om dat te transponeren naar bijvoorbeeld de studiezalen en herenkamers van Rolduc.  In de jaarboeken zijn  vermeldingen over gaslampen te vinden, zoals:

[jaarboek 1948, pag 134] --Zacht suizend hing de gaslamp aan het witte plafondvlak te glanzen boven je dakloos miniatuur-huisje [chambret], dat als een reuzendoos zonder deksel zo maar in de reusachtige ruimte van de slaapzaal stond--

[jaarboek 1928, pag 69] Het Maria-beeld in de crypte roept in den geest der oudere oud-leerlingen de Rolducse Kerst-herinneringen wakker. Dan alleen, wanneer met Kerstmis de hele crypte één warme lichtglans was, konden wij duidelijk het beeld op het altaar onderscheiden. Dan flikkerde er een krans van blauw-gele gasvlammetjes omheen.

[jaarboek 1927, pag 72]--Men gaat over op elektrische verlichting maar men sluit met de gemeente Kerkrade een contract af om toch gas te leveren voor de noodverlichting die gebaseerd blijft op gas; de leidingen liggen er toch.

[jaarboek 1924, pagina 8]-In de studiezalen brandt ook elektrisch licht maar op 15 november valt in heel het huis het elektrisch licht uit en de noodverlichting moet aangestoken worden o.a. in de corridors. In de studiezalen wordt door een enkele gaslamp nog een magere schijn verspreid.

Een hele mooie vermelding is de volgende die gaat over de belevenis van de gaslampen in de kerk; de gaslampen naast de banken  zijn ontworpen door Gerard Slits.

[jaarboek 1926, pagina 22] --

De Kerk is heden voor 't eerst in volle [elektrisch] licht; in het begin doet 't vreemd aan, bij avond ook de hoge ruimten van schip en koor in helle klaarte te zien. De oude gaslampen gaven een stemmige en intieme belichting in de lagere regionen, en lieten alles daarboven in een vage duisternis. Nu zijn alle lijnen van den bouw en van de beschildering scherp afgetekend, maar we zien ook te beter de oude scheuren in de gewelven, die sommige angstige zielen onheilspellend lijken [de gasverlichting in de kerk was gebaseerd op een ontwerp van Gerard Slits].

Impressies van gasverlichting zoals het ook op Rolduc geweest moet zijn van 1881 tot circa 1925.

Het filmpje over de gasfabriek van Rolduc:

Op youtube is heel veel te vinden over olielampen; op Rolduc was dit de manier van verlichten in de tijd van de Kleine Republiek van van Deyssel. Hier iemand die er zeer veel van weet:

8 januari 2022

Onlangs zijn er door Jan Hartmann, o.a. bezig met een hertaling van De Kleine Republiek van van Deyssel, brieven ontdekt die Joseph Cuypers aan zijn moeder schreef tijdens zijn verblijf op Rolduc;  uit die brieven blijkt o.a. dat Joseph in 1870 een tijdje op het schooltje is geweest dat de normalisten voor de jeugd van Kerkrade ter beschikking hadden om er proeflessen te geven, waarschijnlijk om kennis te maken met Rolduc; ook blijkt uit de brieven dat hij in oktober 1872 op de voorbereidende klas komt van de HBS.

Joseph Cuypers in 1876 op de HBS.

Maar we willen iets leuks meedelen waarover Joseph schrijft..de aanwezigheid van een lanterne magique... met meer dan 100 plaatjes...; het is ons uit de annalen van Pothast bekend dat er op 21 november 1897 met een cinematograaf een film is gedraaid in de aula [u kunt er meer over vinden onder het tabje -hulde- na het stukje over Tijssen]; welnu..in een brief die Joseph Cuypers op 13 december 1872 aan zijn moeder schrijft staat het volgende: 

Rolduc, 13 December 1872

Chèrs Parents, ....Hière nous avons eu une réprésentation avec une grande lanterne magique. Elle appartenait à un belge, qui nous disait ce que s'était. Il avait plus qu'une centaine de tableaux. Chaque garçon devait payer 36 cents pour entré. Les tableaux étaient tres beaux. La réprésentation était a l'Aula, et a duré plus que deuz heures et demie.....

De aula hier bedoeld is oude de aula op het voorplein en die er als hierna  uitzag. Over de -lanterne magique- zijn op internet veel zaken te vinden hier een mooi youtube filmpje. Men zal in de 2 1/2 uur veel plezier beleefd hebben in de aula. 

7 december 2021 Kerstmis komt weer dichterbij; er is een aparte pagina over hoe kerstmis gevierd werd op Rolduc, zie bij het tabje -kerstmis-; men ging met zijn allen in de crypte, in deze corona tijd kan men zich dat nauwelijks nog voorstellen. Op Marktplaats zijn altijd wel kaarten te koop van Rolduc. Ik laat er twee zien. In het noord - carré  ziet u op de foto aan de noord - muur een zonnewijzer, ook aan de watertoren hangt er een die u direct ziet als u het voorplein op gaat. Maar wat velen niet weten is dat er in het zuid - carré ook een te zien is en wel in een hoeksteen van de kerk; de zonnewijzer is ingekrast in een hoeksteen. Ik heb de plek gemarkeerd met een rondje.  Ga maar eens kijken daar.

De laatste twee foto's zijn gehaald van deze mooie website over zonnewijzers op o.a. Rolduc. Maar u zult lezen dat er toch wel vraagtekens gezet kunnen worden bij deze zonnewijzer.

22 juli 2021: Laur Crouzen heeft een interessant artikel toegevoegd over het besluit van bisschop Lemmens uit 1946 om een einde te maken aan Rolduc als nationale katholieke kostschool ten gunste van Rolduc als klein seminarie voor zijn bisdom. Ook beschrijft Laur hoe de neergang is geweest van dit seminarie. U treft het artikel aan bij het tabje WO II maar ook hierna. 

10 mei 2021: Onlangs is er een vroeg werk opgedoken van B.A. Pothast, opus 18; het werd ontdekt door Alwin den Biesen. De titel is -Der Pilger Abschied-. Pothast heeft dit werk gecomponeerd ter gelegenheid van een pelgrimage naar Rome in maart 1863 van Theodoor Ariëns [een oom van Alphons Ariëns], Pierre Cuypers en directeur Everts. Ze vertrokken vanuit Maastricht en daar heeft Ariens dit lied gezongen. Pothast heeft zich daar met Everts getroffen. In de katholieke illustratie is een vermelding van de reis opgenomen.  

1 mei 2021: Onlangs heb ik twee zeldzame foto's van de hand van Jules David verworven. Het betreft een foto uit 1901 van het lerarenkorps; de foto in veel mindere kwaliteit is overigens wel bekend en is te vinden in Rolduc in Woord en Beeld op pagina 197. Voor zover ik weet ontbreekt echter het album uit 1901.  Bijzonder aan deze foto is dat kanunnik Goebbels er op staat links van Corten. De foto is geweest van Hubert Janssens die links van Louis Tijssen staat.   Tijssen staat helemaal rechts in de middelste rij. Boven hem staat Houben. Let ook op de bovenste rij de derde van rechts, dat is de nog jonge Antonius van de Venne, de latere directeur. In de middelste rij helemaal links staat ook een directeur, Antonius Geurts.

De andere foto is een overzichtsfoto uit 1906; hij is ook van Hubert Janssens geweest. Het album uit 1906 is bewaard. Belangrijk aan deze foto is dat deze o.a. duidelijkheid verschaft over wat er zich aan de zuidkant van de cour bevond. Zoals blijkt uit beide foto's konden deze foto's dus ook afzonderlijk door de studenten en leraren gekocht worden.  

Jules David 1901	Jules David 1906

12 april 2021: Laur Crouzen  heeft een prachtige en levendige beschrijving gemaakt over wat zich allemaal afspeelt op Rolduc in het laatste oorlogsjaar 1944-1945. U kunt dat allemaal lezen onder het tabje WO-II. Tevens zijn filmbeelden en foto's toegevoegd. Er zijn niet zoveel foto's van bewaard.

29 maart 2021: Een filmpje over de Gasfabriek van Rolduc en de tekenleraar / kunstenaar / priester Gerard Slits.

25 maart 2021: Het presidentsfeest van juni 1950 gefilmd door Jef Stassen; er is geen geluid bij. Ik vind het in dit geval niet passen om er geluid bij te doen. Je zult veel docenten nog herkennen; zijn nog heel jong o.a. Lenders, Pop etc.

24 maart 2021: Een selectie uit de film De Kleine Republiek van Jef Stassen waarin hij metaforen gebruikt. Er zijn er veel meer maar dit is een selectie die mij aansprak.

22 maart 2021: Winterbeelden gefilmd door Jef Stassen. De periode is in principe wel te achterhalen aan de hand van de jaarboeken.  Film  gerestaureerd door het Limburgs Film Museum te Venlo.

20 maart 2021: een film over de foto's die Eduard van Boom maakte in 1871-1872 van Rolduc.

18 maart 2021: Een filmpje over een Mariabeeld in het huidige seminarie en over het mozaïek op het priesterkoor.

15 maart 2021: Een filmpje over een weerstation op Rolduc.

Ook een filmpje over Cornelius van Bommel die Rolduc in 1831 ingericht heeft via principes die nog voelbaar waren in de hele negentiende en twintigste eeuw. Vandaar de tweede stichter van Rolduc. Ontstaan uit een lezing door mij gehouden voor de rondleiders op Rolduc.

20 januari 2021; Laur Crouzen uit Deventer heeft weer een nieuwe bijdrage geleverd van zijn bewerking van de jaarboeken; in dit geval de jaarboeken 1941-1945;  over de periode 1945 komt nog een apart stuk. Zie voor de overige bijdragen het tabje-Crouzen-.

15 januari 2021: De Gasfabriek die stond op de plek waar nu het zusterhuis staat, is in 1881 gebouwd onder directeur Everts; is stopgezet in september 1925 en is afgebroken januari 1926. Uit kolen werd gas gewonnen dat gebruikt werd om te koken en voor de gasverlichting.  Op internet is over deze techniek veel te vinden; bijv.  Minckelers uit Maastricht is de uitvinder van het gaslicht. Bedenk dat men ten tijde van de Kleine Republiek van van Deyssel dus geen gaslicht had. Frans Erens die op Rolduc was 1868-1876, schrijft in zijn -Vervlogen tijden- over een petroleumlamp op de slaapzaal van de normalisten en petroleumlampen in de studiezaal. Verwarmd werd er met kolen.

Foto gemaakt de Parijse fotograaf Jules David in het album 1897;let op de lift even naast de watertoren tegen de muur, dat was een goederenlift.	Een bekende postkaart
	Let op de gashouder rechts van gasfabriek
Schaepkens 1852	Doorsnede van een gasfabriek. Van links naar rechts zijn de retorten, de scrubbers, een zuiverkist en de gashouder zichtbaar. Het werken in een gasfabriek betekende zware lichamelijke arbeid in een ongezonde omgeving.

5 januari  2021:  Jules David 1848-1923 de Parijse fotograaf,  regelmatig  op  Rolduc.

In de Maasgouw van december 2020 is een artikel verschenen over deze Jules David van de hand van Ingrid Evers; De fotograaf Jules David moet niet verward worden met de illustrator en lithograaf Jules David 1808-1892; op internet treft men van deze Jules David zeker mooie illustraties aan.  De fotograaf Jules David had een atelier te Levallois-Perret,  een noordelijke voorstad van Parijs.  Welnu, hij is regelmatig op Rolduc geweest om daar de klassen te fotograferen en gedeeltes van de gebouwen. Van hem zijn albums bewaard uit 1882, 1891, 1897 en 1906; maar er moet ook een album zijn uit 1901 zoals uit het volgende duidelijk wordt. Ik vermoed ook dat hij al in 1876 op Rolduc is geweest want er bestaan uit die periode een mooie serie foto's.  In mijn bezit is een klassenfoto uit 1901. Deze foto laat zien dat er buiten de Rolducse fotoalbums ook klassenfoto's zijn die los gekocht zijn door studenten, in dit geval gekocht door een student uit Wallonië. Maar er moeten natuurlijk meer foto's gemaakt zijn in 1901 want Jules zal echt niet voor 1 foto naar Rolduc komen vanuit Parijs, het betreffende album is nog onbekend. De foto ziet u hierna; er is in het album  1906-1907 een foto van het kleine zuidelijk carré en dan ziet men precies waar David de foto in 1901 gemaakt heeft. Op de albums en foto ziet men rechts beneden zijn naam staan. Klein Rolduc was net gebouwd. In 1976 is dat Klein Rolduc onder Stassen afgebroken en opnieuw opgebouwd. De priesters die op de foto van 1901 vanuit het perspectief van de toeschouwer zitten van links naar rechts zijn: J. van Gils, W. Jaspar, R. Corten en A. Geurts.  Laatstgenoemde, Antonius H. Geurts,  is directeur geweest van Rolduc van 2 april 1914 tot 1 november 1919; men kan over hem lezen in het jaarboek van 1933 op pp. 3-7. Ook in het gedenkboek 1843-1943 vindt men veel informatie over hem. Hij had een slechte gezondheid wat verklaart dat hij kortstondig directeur is geweest; de hele eerste wereldoorlog valt binnen zijn directeurschap.

Jules David op wikipedia.     Nog meer over Jules David.

	Men herkent de plek waar de foto door Jules David in 1901 genomen is, helemaal  achter de boom links,  tegen de noorder-muur met witte kozijnen; deze foto van het zuidelijk carré komt voor in het album 1906-1907; Klein Rolduc rechts  was toen pas gebouwd.
	Hiernaast de huwelijksakte van Jules David en Marie Daman uit 8 oktober 1874 te Leuven;  Marie zal Jules zeker gemist hebben  als hij weer eens op pad ging; andersom natuurlijk ook.

Er is nog een foto uit 1901 van Jules David gemaakt op dezelfde plek als bovenstaande van 1901; het moet dus een serie zijn geweest in 1901; de priester naast R. Corten is J. Raven. Hij is naderhand pastoor geworden in Amstenrade. Hij was regent van Klein Rolduc 1899-1914. Let ook eens op de stellage waar de leerlingen toch op moeten staan. De priesters links van Raven zijn L. Coenen en daarnaast J. Cremers; de priesters rechts van Corten zijn M.  Herman, F. Lemmens en J. Nagant (zie lerarenfoto uit 1902 in RWB, pag 197).

1901 Jules David

Links een foto van de eerste klas Klein Rolduc  uit 1895 ; de leraar is  Coenen en zittend op de eerste rij , derde van links Gerrit van Balen. De foto is eigendom geweest van deze leerling; kortom  klassenfoto's konden de leerlingen blijkbaar kopen. De plek is bij de kerk, in het klein carré in de noord-west hoek.  Zie ook de foto van de handboogschutterij uit 1903 op dezelfde plek. Terzijde: Gerrit was op Rolduc 1896-1899; hij woonde in Franeker links naast het wereldberoemde planetarium van Eise Eisinga; zijn vader had daar een koffiebranderij die Gerrit naderhand heeft overgenomen; op dit moment is er nog familie daar actief met de verkoop van koffie. Op internet is het zo gevonden. Gerrit overleed op 87 jarige leeftijd in december 1970. Achter elk gezicht op zo'n oude foto gaat altijd een heel levensverhaal schuil, soms ontdek je er wat van zoals nu.

Een bijzonder principe van fotografie toegepast door Jules David.

Wat opvalt als men de bestaande Rolducse  albums vergelijkt is dat er in de albums 1897 en 1906 een paar foto's staan die Jules maakt conform een bepaald principe; het principe is veel personen allemaal naar de camera kijkend gepositioneerd  in hun omgeving.  Het zijn zeer interessante en informatieve foto's; ook elders heeft hij dat principe toegepast. Hij zal wel een megafoon nodig hebben. Door het vergelijken van de Rolducse albums op hun verschillen en overeenkomsten kan men niet alleen over de veranderingen van Rolduc iets melden maar zeker maar ook over het veranderende vakmanschap van Jules David.

Toepassing van het principe.

	De foto rechts uit 1897 is gebruikt voor de omslag van een nieuwe uitgave van het boek De Kleine Republiek van Lodewijk van Deyssel links; de foto hierboven is gebruikt op een fotokaart.
deze uit 1896	deze is uit 1906
	1902 allen in uniform
	Een ander principe: Door het toevoegen van attributen probeert hij een groepsfoto te verlevendigen: kantklossen, weefgetouw en gitaar zoals elders rechts. Links op  Rolduc het orkest in  1891.

19 december 2020: van het mooie gouden boekje L'Elève chrétien zijn meerdere versies; ik heb drie exemplaren. In de loop der tijd moest men de feestdagen zoals Pasen etc wel aanpassen. Het boekje is eigenlijk het handboek soldaat voor de Rolducien. Een enkel voorbeeld waaruit blijkt dat het boekje indruk gemaakt heeft op studenten vindt men in het jaarboek 1935 op pagina 85 waar de arts Cornelis Zijerveld uit Uithoorn schrijft dat hij dan nog steeds bidt uit zijn boekje dat hij kreeg in de periode 1913-1918. Toch mooi. Uit de inleiding van het boekje volgt dat men [directeur Corten] de christelijke vorming hoger achtte dan het onderwijs en dat een leerling zich daarvan terdege bewust moest zijn. Zie verder waar er aandacht aan besteed wordt.

16 december 2020: Het wordt binnenkort Kerstmis; bij het tabje -kerstmis- vindt u hoe dat feest in de negentiende en begin twintigste eeuw op Rolduc gevierd werd; kenmerkend is dat alle leerlingen in de crypte waren tijdens de kerstnacht; in deze tijd van corona is zoiets ondenkbaar; op 25 maart is het feest van de annunciatie; de voorstelling hiervan vindt men o.a. terug in het abdijzegel, op de achterkant van het boek Rolduc in Woord en Beeld en ook ingemetseld in de toren; een tijdje nadat de foto door een kleinzoon van me gemaakt is, is er een gedeelte van de steen afgebrokkeld. Ook hierbij de pagina van de feesten op Rolduc in december in het boekje L'Elève chrétien dat elke student kreeg.

16 december 2020: Pieter Slits en de drie-eenheid. Het schilderij hangt bij de rococo bibliotheek; let eens op de tekst die zichtbaar is in het boek. Best leuk gevonden van de schilder. Pieter wordt in het boek van Lodewijk van Deyssel beschreven als koster; zijn broer Gerard Slits was behalve priester ook kunstenaar en tekenleraar op Rolduc. De foto's zijn gemaakt door een kleinzoon van me die het opmerkte.

16 december 2020: Buitenmuur nu Binnenmuur; op de zwart-wit foto gemaakt door Eduard van Boom, ziet u een buitenmuur van rond 1871, u ziet door de openstaande vensters de gang voor de infirmerie en boven is de gang voor de bisschopszaal; welnu die buitenmuur is nu binnenmuur; als u door de glazen deur naast de brasserie naar het seminarie loopt dan is het de binnenmuur aan de rechterkant tegen welke nu allemaal foto's hangen. Zie de drie foto's en let ook op het verschil in vloer vlakbij de deur van het seminarie en de rest van de gang. Als u de trap naar boven naar de bel en de klok loopt en u gaat richting noorden, dan ziet u aan uw linkerkant buitenramen die nu binnenramen zijn. Het gangetje voor de bisschopszaal bestaat nog gedeeltelijk.

15 december 2020: Onlangs kocht ik twee kaarten die door Eugène Reginster afkomstig uit Freloux [provincie Luik] in 1907 naar zijn ouders zijn gestuurd, hij is voor het eerst terug op Rolduc na de paasvakantie, bedenk dat er destijds geen kerstvakantie was; de berichten die hij stuurt zijn best schattig, hij is dan 12 jaar. Eugène is geboren 24 februari 1895 in Freloux en aldaar op 28 februari 1981 ook gestorven. Hij was gehuwd met Jeanne Knappen die daar 82 jaar oud in 1980 overleed. Eugène was op Rolduc in de periode 1906-1910; in het bericht hoopt hij dat zijn vader met een paard in Brussel  een prijs gewonnen heeft. In 1890 blijken twee broers Reginster een nationale prijs te hebben behaald met trekpaarden, het zal daarmee wel te maken hebben. Het lijkt er op dat onze Eugène er zelf burgemeester is geworden na de dood van zijn vader in 1930. Op Internet staat immers het volgende:

Freloux

Freloux (en wallon Flèroû) est une section de la commune belge de Fexhe-le-Haut-Clocher, située en Région wallonne dans la province de Liège. C’était la plus petite commune de Belgique avant la fusion des communes du 2 juillet 1964. Le village comptait 48 habitants (28 m – 20 f) au 31 décembre 2014 pour une superficie de 172 ha. ..... En 1958, lors de l’Exposition Universelle se tenant à Bruxelles, Freloux, qui était à ce moment encore une commune indépendante, se fit remarquer de façon très particulière. En effet, son Bourgmestre, Eugène Reginster, emmena tous ses habitants à Bruxelles pour visiter l’exposition. Freloux fut la seule commune de Belgique dont tous les habitants ont participé à l’Expo .

Het Belgisch trekpaard, de hengst Brillant, waarmee de broers Reginster in 1890 een nationale prijs behaalden en de geboorteakte van Rolducien Eugène in 1895

12 december 2020: Onlangs een boekwerkje gekocht dat in het begin van de negentiende eeuw elke leerling op Rolduc kreeg; het is het --handboek Rolducien-- net zoals het meer bekende --handboek soldaat--; het is een initiatief van directeur Corten. Dit exemplaar behoort toe aan Laurent Vreeburg die op Rolduc is van 1918-1924, hij krijgt het op 4 september 1918. Laurent komt uit Delft en studeert op Rolduc af aan de Hoogere Handelsschool in 1924. Het is een nuttig boekje, het is stichtelijk en je leert er tevens Frans en Latijn van; hierna enige inhoud. Tip: bekijk zeker de twee mooie plaatjes aandachtig, er is van alles te zien wat te maken heeft met Rolduc: o.a. de zeven deugden, de aan Rolduc verbonden heiligen Gerlachus, Norbertus, Lucia en Daphne.

De inhoudsopgave en bedoeling van het boek.

5 december 2020: Vandaag zaterdag 5 december is het precies 150 jaar geleden dat Hubert Cals uit Schinnen op 14-jarige leeftijd overleed op Rolduc; zie hier zijn bidprentje; zijn graf is bewaard en ligt vlakbij dat van Johan van Weede, voor de rechter steunpilaar van het kapelletje vanuit perspectief toeschouwer; als men inzoomt op bijgevoegde oude foto kan men zijn naam nog net lezen.  Er heerste destijds roodvonk op Rolduc, zie het tabje -Deyssel- voor meer info.

1 november 2020: Een zeldzame foto van studenten op het bordes op de grote cour; links staan twee priesters;  de meest linkse met het hoofd een beetje naar achteren dat is Jean Janssen [de biechtvader van Lodewijk van Deyssel] die in 1876 pastoor van Sevenum wordt en overlijdt op 13 februari 1888 te Gennep; op de foto; de grote staande priester er rechts naast is Eduard  van Boom; deze had als hobby fotograferen en er is van hem een belangrijk fotoboek bewaard gebleven van rond 1872; hij is in 1874 pastoor van Posterholt geworden en hij stierf 27 januari 1905 te Roermond; het lijkt er op alsof er onder de kastanjebomen een fototoestel staat met een tijdmechanisme; bedenk dat Eduard van Boom de zoon was van een klokkenmaker uit Venlo.  Volgens de klok is het twintig over drie in de middag. Voor meer over Eduard zie het tabje -gebouw-. Centraal op het bordes staat directeur Antonius Jansen, deze stierf plotseling op 11 april 1868 te Haelen en daarom moet de foto voor die datum zijn. Er zijn nog wel meer priesters te herkennen.  In het boek Rolduc in Woord en Beeld vind je op pagina 175 een docenten groepsfoto waar ze de drie vernoemde priesters op staan.

1 november 2020: Laur Crouzen heeft onder het tabje met zijn naam onlangs het derde deel afgerond van de -ijspret- op Rolduc in de periode 1936-1940;

15 oktober 2020: Wim Boonen heeft onlangs een artikel toegevoegd over sport en spel op Rolduc; je treft dat aan onder het kopje Rolduc IV.

Een  toespraak en rondleiding verzorgd door Jos Stassen bij een klassenreünie van een  groep Rolduciens gehouden op 8 en 9 april 1994.

Een zeer interessant radio-interview met Stassen op 18 februari 1994:

	Let op de zaagplankjes; blijkbaar was figuurzagen een recreatieve bezigheid op Klein Rolduc; dit is een foto uit een zeer zeldzame collectie foto's van groot formaat. In de Kleine Republiek komt ook een passage voor over figuurzagen op pagina 100 beneden; zie bijgevoegde pdf.  Kop-en-Kont is Jos Cuypers.
	De stoommachine achter de telescoop staat tegenwoordig in de abtenvleugel op de eerste verdieping in de gang. De elektriciteitsmachine staat nu nog op de betonbibliotheek, dat is een grote bibliotheek boven de rococo bibliotheek. Mocht iemand meer weten van de apparaten die te zien zijn dan zou ik dat graag vernemen.
	Dat de tafel niet altijd zo gedekt was maar dat ze voor de foto zo versierd was, kan men lezen op de achterkant geschreven door Joseph Van.
	zie tekst over versieren tafel.

Wat gemist werd op het schone Rolduc door de eeuwen heen.

Math Dicker