Het vierde Rolduc

Het vierde Rolduc is het seminarie zoals het bestaan heeft van 1946 tot 1971. Er is een boek over geschreven dat je hierna aantreft. Ik moet het in twee delen splitsen anders gaat het niet op deze website. Lees zeker ook eens de verantwoording van de bronnen, op pagina 278. Van Rolduc III, de landelijke kostschool uit de negentiende eeuw, is veel bewaard maar vreemd genoeg van Rolduc IV erg weinig. We kunnen daarom dankbaar zijn dat de auteurs van dit boek toch nog zoveel hebben kunnen achterhalen. Als je op Rolduc gezeten hebt dan kun je bij het tabje downloaden de betreffende jaarboeken downloaden.

Als u wilt weten hoe Rolduc III aan zijn einde is gekomen in 1946 door toedoen van bisschop Lemmens en hoe bisschop Moors tevergeefs die fout in 1967 heeft proberen te herstellen, kunt u lezen in het artikel van Ferdinand Sassen in De Tijd 4-2-1967. In bovenstaand boek wordt aan het artikel gerefereerd.



Linksboven: Ferdinand Sassen [medeoprichter Jaarboek Rolduc]; Rechtsboven bisschop Lemmens bij bezoek Koningin Juliana; linksonder: Bisschop Moors.	Het artikel in De Tijd 4 februari 1967. Wellicht downloaden en dan vergroten.

De Kleine Republiek, de film van Jos Stassen uit 1961.

In het voorjaar van 2015 zijn Ger Donders en ik op de zolders van Rolduc op zoek gegaan naar muziekmanuscripten van Pothast, jammer genoeg niets meer gevonden maar een verblijf op de oude zolders van Rolduc was een schone belevenis. Aangekomen in de kamer van Ger in de watertoren bleek dat er in een grote muurkast ongeveer 21 filmrollen lagen die Jos Stassen aan hem had gegeven ter bewaring. Ger Donders was een goede kennis van Stassen. Ook de filmrol van de Kleine Republiek lag daar en dat is uiteraard een film die bewaard en zeker getoond moet worden. De filmrollen zijn ter conservering en restauratie overgedragen aan het Limburgs Museum in Venlo. Hierbij het schitterende resultaat en foto's van de hoofdrolspelers en de filmrol.

De Kleine Republiek

Mocht de film hier niet starten; geen nood; ga naar youtube en zoek op de trefwoorden ...rolduc stassen ...dan vind je hem zeker en nog meer. Je kunt ook zoeken daar op ..rolduc tagage..dan vind je de film van Tagage uit 48-50.

Sport op Rolduc IV en III

Onlangs kreeg ik van Wim Boonen een artikel toegestuurd waarin hij zijn herinneringen vastlegt over het sporten op Rolduc; Wim was op Rolduc van 1955 tot en met 1964 en hij was destijds een voortreffelijk sportman. Er is in het jaarboek van 1931 ook een artikel over het sporten op Rolduc maar dat beschrijft de situatie van rond 1890. Het is interessant om die twee artikelen eens te vergelijken, want er blijken nogal wat verschillen te zijn. Ik doe er enige foto's bij die ik van Wim kreeg. Hij verwijst in zijn artikel naar het gedenkboek van Rolduc IV dat je hier kunt downloaden; de jaarboeken kun je downloaden bij het tabje -downloaden.

De foto van het atletiekteam van 1963 met de namen volgens aangifte van Wim; Van links naar rechts boven:
Harrie Scholtes trainer, Bert Miesen, Ger Voesten (filosoficum) Piet Thijssen (later sportleraar), Willy Lacroix (denderde als laatste door het lint vlg Wijnen Rolducs Jaarboek), moderator Gielis; Onder: Mat Gubbels (Later priester: gaf Jos Stassen het sacrament van de zieken),Tinus van Tulden, inmiddels overleden. Wim Boonen, raspaard vlg Wijnen, J.P.Derksen, (is wel eens op reunie) en Pierre Hermans.

	De finish foto van 100 m uit 1962 van links naar rechts: Jan Pieter Derksen, Sjaak Peeters, onbekend, Leo Coopmans en Wim Boonen.
	Links: Het artikel van Wim; hij verwijst naar het gedenkboek van Rolduc IV en de jaarboeken; hier te downloaden.	rechts: Het artikel over sporten rond 1890;

De examenklas uit 1964; veel van die -grote- jongens heb ik gekend; ik [Math Dicker] keek daar best wel tegen op; ik zat toen op 2 gym. Wim maakte deel uit van die groep; zijn opmerkingen staan bij de foto.

Van boven naar beneden en dan van links naar rechts:

-1] Jan Schoenmakers, Dré Reijnen, Noël Prompers, Marcel Schwachöfer, Frans Klein, Jo Dautzenberg, Wim Geurts, Johan van den Boom, Hub Jaminon;

-2] Frans Wilms, Math Hendriks, Peter van de Ven, Wim Goossens, Wiel Custers, Wim Dijkstra;

-3] John Franck, Wim Willemssen, Piet Boyens, Lex Sluysmans, Guus Janssen, Pierre Ramakers, Theo Pasing, Joop Batholomeus, Jo Zuketto, Loek Hunnekens, Raymond Smets, Bère Miessen;

-4] Theo Reul, Jan Pieter Derksen, Henk Pierik, Joos Geurts, Wim Boonen, Ger Paquay, Mat Drummen, John Drummen, Pie Moonen, Jan Tielen;

-5] Pierre Hauvast, Herman van Rens, Mhr Vogels, Mhr Jochems, Mhr Senden, Mathieu Smeets, Frans Slangen.

Hierbij enige opmerkingen van Wim: Boven midden, Frans Klein, later priester op Heerlerheide; was spoorloos en bleek verongelukt in ravijn. Boven, de grote jongen helemaal rechts van de harmonie is Huub Jaminon. Helemaal linksboven, de jongen met het rode haar is Jan Schoenmakers, pastoor in Meyel en inmiddels overleden. Naast hem staat Drë Reinen, later leraar Duits. Derde van rechts tweede rij is Pierre Moonen ook priester gewijd, inmiddels overleden. Onder helemaal rechts Frans Slangen voorzitter KRO, inmiddels overleden. Ik (Wim Boonen), enige met vlinder achter leraar Vogels. Achter mij staat Guus Janssen die me redde bij Senden met souffleren. Tweede van links tweede rij naast Theo Reul is de andere harddraver Jan Pieter Derksen; Jan is in juni 2020 overleden en Theo in februari 2021. Achter Jan Pieter is Wim Willemsen, inmiddels overleden. Rechts achter Senden John Drummen inmiddels overleden. Hetzelfde geldt tweede van rechts derde rij Loek Hunnekens Schuin achter hem Wim Dijkstra, als burgemeester van Weert aan de wandel met Beatrix op Koninginnedag. . Helemaal links tweede rij staand, John Franck, pianist en organist, onlangs overleden. Nu ik al die overlijdens zie, word ik er wel wat stil van.

Hier de stand van zaken augustus 2023; velen zijn al overleden.

Hubert Stessen wereldkampioen, botanicus en leraar te Rolduc.

Een bijzonder persoon waar Wim Boonen de aandacht op wil vestigen is de Rolducse leraar gymnastiek Hubert Stessen. Wie is deze Hubert Stessen? In Gulpen is hij nog steeds wereldberoemd; het is vreemd dat er pas in het Rolducse jaarboek 1969 uitgebreid aandacht aan hem wordt besteed terwijl hij in 1943 overleden is. Als autodidact botanicus is hij zeker ook bijzonder.

Johannes Hubert Stessen wordt in Gulpen geboren op 14 februari 1861. Zijn ouders zijn Wijnand Stessen en Maria Catharina van Weersch. Zijn vader was wagenmaker en het gezin met minstens 5 kinderen woonde op de Kippenheuvel [Kibeugel] in Gulpen. Hubert is boekbinder. Op 23 september 1891 vertrekt hij vanuit Gulpen naar Cuijk en vandaar op 18 oktober 1892 naar Nijmegen. Steeds als boekbinder. Op 12 juli 1893 keert hij terug naar Gulpen. Op 31 oktober 1894 huwt hij Anna Maria Hubertine Straeten. Op 15 januari 1901 wordt hij leraar gymnastiek op Rolduc. Op 20 augustus 1908 behaalt hij een MO akte. Op 1 september 1924 krijgt hij eervol ontslag wegens gezondheidsredenen. Hubert overlijdt op 15 juli 1943 te Susteren, 82 jaar oud. In het jaarboek 1944 pp. 93-94 kan men een te kort levensverhaal van hem lezen. Goed dat er in het jaarboek 1969 een mooi artikel over hem alsnog verscheen.


Uit het jaarboek 1944. Bij zijn overlijden.	Waar hij en zijn ouders in Gulpen woonde	Rechts Hubert in de nieuwe Gymzaal; de oude was op het voorplein links naast de oude aula	De turnclub uit Gulpen naast het oude gymnastiek-lokaal In het midden waar-schijnlijk Pierre Jaspers	Door de heemkundeclub uit Gulpen is de omcirkelde persoon geïdentificeerd als Pierre Jaspers.

uit jaarboek 1969	Artikel van Wim Boonen	Een piramide, rechts Hubert	Hubert Stessen animatie	Hubert Stessen

nog een activiteit van Hubert Stessen:


een krantenartikel over Wim Boonen	Hij was op Rolduc van 1955 tot 1964

Maria

Maria was belangrijk in het leven van Rolduciens, voor de een wat meer en voor de ander wat minder uiteraard. Een mooi Ave Maria van Schubert in bewerking door Liszt is via Youtube te bekijken en te beluisteren rechts tweede rij. Links daarvan het Ave Maria van Schubert gezongen door Bocelli. Ik heb nog twee mooie geselecteerd. Het witte houten kunstwerk in het raam hierbeneden is ontworpen door Gerard Slits, let ook op het kroontje tussen VIA en QUIN.

Afbraak en opbouw van Klein Rolduc in 1976

gefotografeerd en gefilmd door Jos Stassen. Zie het boek het Vierde Rolduc voor een beschrijving van de restauratie. Let bij het filmpje waar beton gestort wordt op de oude waterput die behouden blijft. De waterput werd ontdekt op 29 maart 1976, de put is gebouwd onder abt Bock in 1697. Op een van de foto's herken je ook wel de boog van de studiezaal van Klein Rolduc. Over de bouw van het gedeelte van Rolduc dat hier gesloopt wordt, kun je lezen in het gedenkboek 1843-1943 vanaf pagina 88, te downloaden bij jaarboeken. De bouwgeschiedenis van Rolduc is vrij complex; ook is veel [nog] niet bekend. Als je op de foto's klikt worden ze vergroot.

Het vrouwelijke op Rolduc, 140 jaar afwezig.

Het vrouwelijke was afwezig op Rolduc van 1831 tot en met 1971; het was gedurende 140 jaar een internaat voor uitsluitend jongens. De enige vrouw die vol vuur aanbeden werd was Maria, de moeder van Jezus. Daar was niets mis mee overigens. De opvoeding in het omgaan met het andere geslacht was niet alleen eenzijdig maar volledig afwezig; je had enkel contact met andere jongens. In mijn tijd op Rolduc hadden we in de grote aula een projector die televisiebeelden projecteerde op een groot wit scherm; voetbal wedstrijden heb ik wel gezien. Maar het eurovisie songfestival in 1964 had ik ook graag gezien; op de transistorradio werd Gigliola wel beluisterd.

Ik wil er niet te veel aandacht aan besteden maar op die leeftijd zijn er bij jongens van nature allerlei interesses voor het vrouwelijke. Bij meisjes van die leeftijd zal het wel andersom zijn. De wereld buiten het internaat was toch echt aan het veranderen, men had het blijkbaar niet in de gaten; zie de filmpjes hierna.

Het Orchestrion van Johann Daniel Philipps [1846-1926] en het Rolducse Orchestrion van Cornelis Richard Anton van Bommel [1790-1852].

Onlangs vond ik een film van een bewaard gebleven Orchestrion van Philipps; een exemplaar staat in Utrecht; een schitterend instrument. Wat ik zo mooi vind aan deze opname is dat je ook binnen het instrument kunt kijken. Welnu de architect van het Rolducse Orchestrion, het Luikse seminarie en het latere internaat, is zonder twijfel bisschop Cornelis van Bommel. Net zoals bij het Orchestrion heeft mij altijd geïnteresseerd hoe van Bommel de geconstrueerde kunstmatige wereld van Rolduc in elkaar heeft gezet en welke principes daaraan ten grondslag liggen. Rolduc II werkte sterk door in Rolduc III en IV; denk bijvoorbeeld maar aan de reglementen.

De voortzetting van Rolduc te Sint Truiden.

In 1843 vertrok van Bommel naar Sint Truiden en vestigde zijn seminarie in de abdij aldaar. Dat seminarie is een voortzetting geweest van Rolduc II. Er zijn altijd veel contacten geweest tussen dat seminarie en Rolduc. Ook over het seminarie te Sint Truiden zijn boeken verschenen maar dat gaat te ver om daar hier op in te gaan. In tegenstelling tot het huidige Rolduc waar men nu abdij-bier en abdij-wijn promoot, heeft men in de abdij van Sint Truiden nog een florerend abdij-internaat. In België zijn nog veel internaten. Ik heb behalve een kort filmpje ook een verwijzing naar het abdij-internaat bijgevoegd. Blijkbaar is de internaat-structuur nog springlevend.

Hierna: Het seminarie vroeger gevestigd in de Trudo-abdij; de ingang van de oude abdij vlakbij de markt in Sint Truiden en de academiezaal waar nu nog steeds allerlei uitvoeringen plaatsvinden.

De website van de huidige Abdij-internaat

Internaat en school onderscheiden.

Rolduciens ervaren Rolduc meestal als uniek; als individu is die ervaring uiteraard uniek maar er zijn er velen die dezelfde ervaring hebben ook buiten Rolduc. Het is nuttig om een onderscheid te maken tussen het internaat en de school die op Rolduc gevestigd was. Er is een klein aantal leerlingen geweest die waarschijnlijk niet goed waren in de klassieke talen, die vanuit het Rolducse internaat dagelijks naar een externe HBS gingen; omgedraaid kwamen op den duur ook externen uit de buurt van Kerkrade naar de school op Rolduc. Nadat het internaat opgeheven was is op Rolduc nog lange tijd een school gevestigd geweest in de gebouwen van klein Rolduc. Het onderscheid internaat en school is belangrijk omdat de vormgeving en inhoud van de school niet bepaald werd door het bisdom, de school bestond uit een gymnasiaal curriculum zoals dat overal in den lande gegeven werd. Wat het internaat betreft ligt dat anders, de vorm en inhoud werden door het bisdom bepaald in de traditie van van Bommel die aantoonbaar in 1831 de structuur vastlegt van het internaat. Het curriculum van Rolduc II daarentegen werd wel bepaald door van Bommel. Rolduc IV als internaat was helemaal niet uniek. Er bestonden veel internaten die vergelijkbaar waren. Ik heb drie youtube fimpjes hierna geselecteerd; een van het Canisius College in Nijmegen uit de tijd van Rolduc IV; en twee andere van huidige Belgische internaten; er zijn er veel meer te vinden als je op youtube zoekt. Het is best interessant om eens na te denken waarin Rolduc IV anders zou zijn, ik kan niets ontdekken.

De schade aan de rechter westvleugel die tot ingrijpen dwong.

De volgende toch dramatische foto's afkomstig van https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/ . Het is nog een geluk dat de breuk net langs de kerk loopt.

Foto's binnenzijde Klein Rolduc 1973.

Jos Stassen maakte rond augustus 1973 een serie foto's van Klein Rolduc; hierbij een aantal. Dit is zoals velen zich de situatie nog herinneren. De tafeltjes in de studiezaal waren wel anders.


Klein Rolduc. Begane grond trap zuidkant.	Klein Rolduc. Zuidvleugel. Begane grond gericht in de gang naar het oosten. Augustus 1973.	1-ste verdieping Fabritiusvleugel [Fabritius Zuid]. Opname van Zuid naar Noord. Links klaslokalen, rechts voor ingang toiletten, achter ingang bibliotheek.	Klein Rolduc. 1-ste verdieping. Gezicht van Zuid naar Noord. Portalen gebouwd door Peutz. Westvleugel van Klausener. Portalen 1951.

1-ste verdieping Klein Rolduc. Gezien van West naar Oosten.	Klein Rolduc. Schoolvleugel, 1 ste verdieping. Gezien van Oosten naar Westen.	Klein Rolduc. Zuidvleugel. 1-ste verdieping gezien naar Westen. Genomen vanaf de plaats waar heden [1973] de glazen deur is naar Centrum.	Klein Rolduc voor afbraak. Hal.

Klein Rolduc. Westbouw, vleugel van Klausener Burtscheid 1847-1849. 1-ste verdieping trap aan zuidkant leidend naar slaapzaal 6 en St. Josef gats. Raam van Rene Smeets.	Slaapzaal V. Zuidvleugel Klein Rolduc toegankelijk via Fabritius II Zuid.	Slaapzaal V Klein Rolduc 2-de verdieping zuidvleugel. Gezien van West naar Oost.	Slaapzaal V wasbakken tegen scheidingsmuur met slaapzaal VI. Opname richting Carre Klein Rolduc.

Studiezaal Klein Rolduc . Zuidvleugel.	Tuinmuur Klein Rolduc voor de afbraak t.b.v gymzaal. Opname 1975 10 juli.	1976.	29 januari 1976.