Lambert Gussenhoven [1864 - 1930]

De voorpagina van het boek; het is het exemplaar van de latere directeur Jos Stassen. Deze geeft een film die hij rond 1961 maakt dezelfde titel als het boek.	Lambertus  Johannes Gussenhoven;  16 jaar in 1880. Op Rolduc in de periode 1877 - 1880.	Lambertus linksboven in 1874, 10 jaar.  Naast hem George [1867 - 1942] daarnaast Catharina [1868 - 1947]; in de stoel Johannes die overlijdt 10 april 1875 en helemaal links Maria die zal overlijden 26 oktober 1877.

In de historische roman De Kleine Republiek beschrijft Lodewijk van Deyssel [Karel Alberdingk Thijm] uitgebreid hoe hij op Rolduc verliefd wordt op een jongen. In de roman noemt hij hem Scholten. Het hoogtepunt van de verliefdheid is dat Karel de jongen op de trap in de toren een zoen geeft en dan breekt de roman vrij plotseling af. Het is al vrij lang bekend dat deze Scholten de leerling Lambertus Gussenhoven uit Delft is. Maar meer was er over hem niet bekend, laat staan een foto. Alvorens verder te gaan wil ik opmerken dat Scholten een creatie en fantasie is van Lodewijk van Deyssel. Men kan Scholten niet denken zonder Lodewijk van Deyssel; maar Lambertus Gussenhoven bestaat zonder Lodewijk van Deyssel en over deze Lambertus wil ik het hier hebben.  De foto's die ik hier met toestemming laat zien zijn afkomstig uit familiealbums van de familie Gussenhoven; het verhaal van Scholten was niet meer bekend in de familie. Lambertus Gussenhoven is op Rolduc in de periode 1877 - 1880 [schooljaren]; In het schooljaar 1876 - 1877 zit hij in de cinquième van de HBS; dat is de tweede klas; in het schooljaar 1877 - 1878 zit hij in de quatrième van de HBS; de derde klas. 

Nog over het zoenen; er is een brief bewaard van directeur Everts aan de vader van Karel, Joseph Alberdingk Thijm. Everts en hij waren goede vrienden. Op 7 april 1878 schrijft Everts aan de vader van Karel:

  (Zo zei hij eens tegen een jongen, die hij spelende overhoop had liggen (maar laat het Mevrouw niet lezen) "wil ik je nou eens melken als een koe"? Met diezelfde jongen, die evenwel zeer lijdelijk bleef, trachtte hij langs alle wegen een tedere vriendschap aan te knopen. Ik heb een stapel briefjes door hem met dat doel geschreven. Op de tegenwerping van die knaap, dat zijn biechtvader hem zo erg beknord had, wegens zoenen die zij elkaar gaven, raadt hij hem onder andere ook, dat niet te biechten.) 

Welnu, er blijkt dat Lambertus niet actief is in de relatie en dat de benaderingen van de kant van Karel komen; Lambertus is er zich bewust van dat er iets niet in de haak is en vertelt dit aan zijn biechtvader. Dat hoeft niet plaatsgevonden te hebben tijdens de biecht; een biechtvader is een vertrouwenspersoon.  Deze vermaant hem. Lambertus koppelt dit terug naar Karel om hem mee te delen dat ze verkeerd bezig zijn. Karel overbluft hem. Directeur Everts weet blijkbaar veel; er moet overleg zijn geweest tussen de biechtvader en Everts. Waarschijnlijk is dat Everts of een collega, in de studiezaal de lessenaars van Karel en Labertus heeft geopend of de chambretten doorzocht, want hoe komt hij anders aan de briefjes. Karel zal hem ze echt niet gegeven hebben. Op Rolduc was weinig respect voor je privacy. Het is niet lang na deze brief dat Karel verwijderd wordt van Rolduc, Pasen 1878.

Hierna een briefkaart met een foto van Rolduc uit 1892; dit is de situatie die Lambertus gekend heeft; het gebouw met het torentje links daar is de HBS gevestigd. Ook hierbij het HBS lesprogramma uit het jaar 1874-1875; je kunt zo een indruk krijgen van wat Lambertus en ook later zijn 4 broers er leerden; best een gedegen opleiding. Zie voor meer over Rolduc in die tijd bij het tabje Cuypers, want Jos Cuypers was er ook in die tijd.

HBS 74-75 Rolduc.pdf (2.12MB) HBS 74-75 Rolduc.pdf (2.12MB)

Lambertus en zijn echtgenote Anna.

Lambertus; de foto's zijn van 1889.  Het huwelijk vindt plaats te Delft op 21 oktober 1890.	Maria Anna Schrӧnen; geboren 27 november 1863. Dochter van een winkelier. Haar zus Carolina trouwt met George, de broer van Lambertus.

Gussenhoven en Rolduc in Woord en Beeld

Het boek Rolduc in Woord en Beeld bestaat in verschillende vormen; destijds kom men ook zo geheten eere-exemplaar bestellen; dergelijk exemplaar is nu vrij zeldzaam. Ik heb er een in bezit. Maar ik weet dat Lambert Gussenhoven er ook zo een heeft gehad met zijn eigen naam op een  mee ingebonden inlegvel, want zijn naam komt voor op een erelijst. Bij de aanschaf van dergelijk boek moet men altijd letten op het prachtige gouden annunciatie zegel; meestal is dat afgesleten. De band bij het eere-exemplaar is zwart; bij de overige is het donkergroen. Kortom, als men een zwarte ziet bij een antiquariaat, niet aarzelen maar direct kopen.

De ouders van Lambertus; Gussenhoven - Olifiers:

Hofleveranciers van Rolduc met vijf zonen.

Josephus Theodorus Gussenhoven, geboren 29 januari 1840 te Halsteren,  en Maria Catharina Olifiers , geboren 11 december 1840 te Delft, trouwen op 3 februari 1864 in Delft. Josephus is 24 en Maria 23; hij geeft aan dat hij koekbakker is. Maria is de dochter van een meester leerlooier. Op geboorteaktes vermeldt Josephus  dat hij banketbakker is. Bij de geboorte van Lambertus Johannes op 30 november 1864 in de namiddag 4 uur in wijk drie nummer zeventien, vermeldt hij bij de aangifte op 1 december dat hij meester koek- en suikerbakker is. Het adres is de Binnenwatersloot; in de vroege geboorteaktes staat nummer 17 en naderhand 30. Op de twee foto's hierna is het pand op nummer 30 te zien; duidelijk een banketbakkerij. Op de linkerfoto is het het pand achter de kar. Het pand waar de vrouwen staan is een slagerij. Op de rechter foto is het het linkse pand. Als u de foto's nader bestudeert zult u zien dat er op de etalage staat confiseur en cuisinier; in de etalage staan zeker kleurige bonbonnieres. Boven de deur staat Gussenhoven.

In het jaarboekje voor de stad Delft van 1888 staat Josephus T Gussenhoven vermeld als vice president van het Parochiaal Armbestuur voor beide R.K. Gemeenten en tevens is hij president van het R.K. Zangkoor Caecilia van de St. Hypolituskerk.

Op 29 maart  1897 is er een feest voor George A.A. Gussenhoven, de drie jaar jongere broer van Lambert, omdat hij 25 jaar lis is van het betreffende zangkoor is en op dat moment ook president; het verhaal staat in de Maasbode van die tijd. Er is ook een groepsfoto overhandigd aan George. 

Het echtpaar Gussenhoven - Olifiers heeft minstens zestien kinderen gekregen en  daarvan zijn er minstens acht op zeer jeugdige leeftijd overleden. Het leed is hun niet bespaard gebleven. Twee van die te vroeg overleden kinderen komen voor op de foto hierboven waar Lambertus ongeveer tien jaar is; het betreft het kindje in de rieten stoel: Johannes die twee jaar wordt en overlijdt op 10 april 1875; het meisje links ervan is Maria en zij zal overlijden op 26 oktober 1877, ongeveer 6 jaar oud.

Het echtpaar Gussenhoven - Olifiers  laat hun vijf zonen op Rolduc aan de HBS  studeren: Lambertus Johannes, geboren 30 nov 1864; Georgius Adam Adrianus, geboren 21 augustus 1867; Johannes Franciskus, geboren 24 januari 1877; Josephus Johannes , geboren 5 februari 1880 en Louis Lambert Joseph, geboren 3 oktober 1885.

Lambert is op Rolduc 1877-1880; George 1880-1883; Jan 1890-1893; Jozef 1892-1896 en Louis 1900-1901. E.e.a zoals vermeld in het gedenkboek 1843-1943.

Het komt er op neer dat het echtpaar Gussenhoven - Olifiers al hun overgebleven zonen naar Rolduc stuurden. Het echtpaar zal dan ook zeker vaak op Rolduc geweest zijn.

In het bevolkingsregister te Delft staat vermeld dat Lambert op 27 mei 1881 uit Kerkrade vertrekt om zich weer in Delft te vestigen.   George komt terug  9 november 1883. Geen enkele Gussenhoven heeft een HBS einddiploma behaald; er zijn overigens weinig studenten van de HBS op Rolduc in die tijd die het einddiploma halen. Naast onderwijs was de katholieke opvoeding belangrijk. Om een goede banketbakker te worden is een HBS diploma ook niet zo direct noodzakelijk.

Binnenwatersloot 30.

Bonbonnieres

De vader en moeder van Lambertus.

Lambert en Anna te midden van zijn ouders Josephus en Maria Catharina rond 1900. Zal wel Binnenwatersloot 30 zijn.	De familie 1910; rechts Lambertus en George, twee Rolduciens; hun echtgenotes zijn zussen. Links Louis, ook Rolducien. De vader overlijdt 14 februari 1918.		Let op haar broche; op bovenstaande foto rechts draagt ze die ook.
Lambert en Anna  met hun gezin in 1918: van links naar rechts achterste rij: Toos [1899], Bert [1894], Sjef [1893], George [1895], Marietje [1897]; voor tussen de ouders Louis [1909] en naast vader Lambert Zus [1905].	Lambert en Anna waarschijnlijk januari 1984 bij de verjaardag van hun eerste kind Sjef. Tonia is de vrouw van George, een zus van Anna; De overigen zijn broers en zussen van Lambert; alle vijf de Rolduciens staan er op.	Lambert en zijn zonen in zijn bakkerij op de Wagenstraat 125. Datering 1914.	De winkel aan de Wagenstraat 125; let op de bonbonnieres. De foto zal niet zomaar gemaakt zijn; jammer dat kleuren ontbreken. Het pand bestaat nog; ook het pand aan de Binnenwatersloot 30.

De wereld van Lambertus en zijn vader Josephus:

confiseur, patissier en cuisinier

George Gussenhoven op Rolduc, direct links naast directeur Everts van uit perspectief toeschouwer. De foto is in het bezit van de familie Gussenhoven en George werd in de familie aangeduid. De plek is in het carre; zie voor meer bij het tabje Cuypers waar de plek bepaald wordt. De foto moet van schooljaar 1880 zijn. 

Einde Gussenhoven

Rolduc II, III en IV draaiden volledig om onderwijs en opvoeding. Hierna nog wat filmpjes over allerlei figuren die relevante ideeën hebben over onderwijs en opvoeding. U kunt zelf wel de mogelijke verbanden leggen tussen wat hierna volgt en Rolduc zoals het bijvoorbeeld beschreven wordt in het boek het vierde Rolduc. Op Rolduc II was een normaalschool gevestigd voor onderwijzers, het gedachtengoed van Bernard Overberg werd daar gepraktiseerd; op de plek van de eetzaal van Klein Rolduc in de westvleugel rechts van de kerk,  was een proefschooltje destijds voor de kinderen uit Kerkrade.  Die normaalschool is nu vergeten en ten onrechte onderbelicht maar daarom niet minder interessant dan het voortgezet onderwijs op Rolduc II, III en IV.